မသန္မစြမ္း အဘိုးအိုႀကီးတစ္ေယာက္ဟာ သူ႔သားရဲ႕ အိမ္မွာ သူ႔ေခၽြးမ၊ ေလးႏွစ္သားအရြယ္ သူ႔ေျမးေလးနဲ႔အတူ ေနေလရဲ႕။ အဲဒီ အဘုိးအိုႀကီးက လက္ေတြဆိုလည္း တုန္လို႔၊ အျမင္အာ႐ံုကလည္း မႈန္၀ါး၀ါး၊ သူ႔ရဲ႕ ေျခလွမ္းတုိင္းကလည္း ဒယိမ္းဒယိုင္နဲ႔ေပါ႔။ သူတုိ႔ မိသားစု ေလးေယာက္ဟာ အစာစားၿပီဆုိရင္ျဖင့္ စားပြဲတစ္လံုးမွာ အတူတူ ထိုင္ၿပီး စားေလ့ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဘုိးအိုႀကီးဟာ လက္က အရမ္းတုန္၊ မ်က္စိက ၀ါးတားတားဆိုေတာ့ အစာစားရတာလည္း အခက္ႀကံဳတာေပါ႔။ ပဲေစ့ကို ဇြန္းနဲ႔ ခပ္ၿပီ ဆိုရင္ျဖင့္ ပဲေစ့ေတြဟာ ဇြန္းထဲကေန ၾကမ္းျပင္ေပၚ တမင္ ခုန္ခ်ေနသလား ေအာက္ေမ့ရတယ္။ ဖန္ခြက္ကို ကိုင္လိုက္ၿပီ ဆိုရင္လည္း ခြက္ထဲမွာ လႈိင္းေတြႀကီးၿပီး စားပြဲခင္းေပၚကို ႏြားႏို႔ေတြ ဖိတ္က်ကုန္တယ္။
သားနဲ႔ ေခၽြးမလုပ္တဲ့လူက ၾကာေတာ့ သည္းမခံႏိုင္ေတာ့ဘူးေလ။ "ငါတို႔ တစ္ခုခု လုပ္မွ ျဖစ္ေတာ့မယ္။ ဒီ ေမွာက္က်တဲ့ ႏြားႏို႔ေတြ၊ ၾကမ္းေပၚ ျပန္႔က်ဲေနတဲ့ အစာေတြ၊ မ်က္စိေနာက္ေလာက္ေအာင္ စားေသာက္ေနနဲ႔ အမူအရာေတြကို ဆက္မျမင္ခ်င္ေတာ့ဘူး။" လို႔ စိတ္ဆိုးမာန္ဆိုးနဲ႔ သူ႔ဇနီးကို ေျပာလိုက္တယ္။ ဒါနဲ႔ အဘုိးအိုးအစာစားဖို႔ ဟုိးအခန္းေထာင့္မွာ စားပြဲေသးေသးေလးတစ္ခု စီစဥ္လိုက္ၾကတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး အဘိုးအိုခမ်ာ တစ္ေယာက္တည္း အထီးက်န္စြာနဲ႔ ထမင္းစားရေတာ့တယ္။ က်န္တဲ့လူေတြကေတာ့ စုစုေ၀းေ၀း ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ စားေနၾကတာေပါ႔။
အဘုိးအိုႀကီး တုန္တုန္ရင္ရင္နဲ႔ ပန္းကန္ခြက္ေရာက္ေတြ ႏွစ္ခ်ပ္ သံုးခ်ပ္ေလာက္ လြတ္က်ကြဲၿပီးကတည္းက အဘိုးအုိႀကီးကို အစာစားဖုိ႔ သစ္သားဇလံုေလး တစ္လံုး လုပ္ေပးထားတယ္။ သူတို႔ ထမင္းစားေနတုန္း အဘိုးအိုႀကီးကို လွမ္းၾကည့္လုိက္ရင္ျဖင့္ အထီးက်န္လြန္းလို႔ က်တဲ့ မ်က္ရည္ေတြေတာင္ အထင္သား ျမင္ေနရတယ္။ ဒီလို သနားစဖြယ္ ျမင္ကြင္းကို ျမင္ေနရတာေတာင္ အဘုိးအိုႀကီး ဇြန္းခရင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ဟင္းေတြ ေအာက္ကို ဖိတ္က်ရင္ ေအာ္လိုက္ ေငါက္လိုက္ခ်င္ေသးတာေလ။
ဒါေတြအားလံုးကို တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္နဲ႔ ၾကည့္ေနတဲ့သူကေတာ့ ဟို ေလးႏွစ္သားေလးေပါ႔။ ႏႈတ္ဆိတ္မေနရေအာင္ သူကေကာ ဘာတတ္ႏုိင္မွာမို႔လဲ။ တစ္ညေန ၾကမ္းျပင္ေပၚမွာ သစ္သားတံုး၊ ေဆာက္၊ တံဇဥ္း၊ ဓါးေတြနဲ႔ ကစားေနတဲ့ သားကို အေဖလုပ္တဲ့သူက တအံ့တၾသနဲ႔ ထုိင္ၾကည့္ေနတယ္။ ဒီေကာင္ေလး ဘာေတြမ်ား လုပ္ဖုိ႔ ၾကံစည္ေနလဲ ဆိုတာကို သိခ်င္ေဇာ အားႀကီးေတာ့ သူ႔သားကို ခ်ဳိသာတဲ့ အျပံဳးနဲ႔ ဘာလုပ္ေနတာလဲလို႔ လွမ္းေမးလိုက္တယ္။ ေလးႏွစ္သားေလးဟာ အေဖရဲ႕ အေမးကို အျပစ္ကင္းစင္တဲ့ အမူအရာနဲ႔ ျပန္ေျဖၿပီး ခပ္ၿပံဳးၿပံဳးေလးနဲ႔ သူ႔အလုပ္သူ ဆက္လုပ္ေနေတာ့တယ္။
သားေလးရဲ႕ အေျဖဟာ အေဖနဲ႔ အေမလုပ္သူရဲ႕ ရင္၀ကို တည့္တည့္ပစ္မွန္ၿပီး အလံုးလိုက္ လည္ပင္းမွာ လာစို႔ေနတယ္။ အားလံုးဟာ တိတ္ဆိတ္သြားတယ္။ စကားလံုးေတြ ဆြံ႕အကုန္ၿပီ။ မ်က္ရည္ေတြဟာ သူ႔တို႔ရဲ႕ ပါးျပင္မွာ အရွိန္ေကာင္းေကာင္းနဲ႔ စီးဆင္းလာတယ္။ ေျပာရက္လိုက္တာ သားရယ္လို႔ စိတ္ထဲမွာ ေတြးေနရင္းက အျပစ္ကင္းစင္တဲ့ အမူအရာနဲ႔ ေျပာသြားတဲ့ သားရဲ႕ မ်က္ႏွာနဲ႔ စိတ္က်အားငယ္ၿပီး အိုမင္းခ်ိနဲ႔ေနတဲ့ အေဖလုပ္သူရဲ႕ မ်က္ႏွာကို တၿပိဳင္တည္း ျမင္ေယာင္လာမိတယ္။ ဇနီးေမာင္ႏွံ ႏွစ္ေယာက္စလံုး တစ္ေယာက္ကို တစ္ေယာက္ ဘာမွ ျပန္မေျပာျဖစ္ၾကေပမယ့္ သူတို႔ ဘာဆက္လုပ္ရမယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ ေကာင္းေကာင္းႀကီး နားလည္သြားၾကၿပီေလ။
ညေနစာ စားခ်ိန္ေရာက္ၿပီ။ အဘိုးအိုႀကီးဟာ သူရဲ႕ အထီးက်န္ စာပြဲအုိရွိရာကို ဦးတည္ၿပီး လႈပ္ပဲ့လႈပ္ပဲ့ လမ္းေလွ်ာက္လာေနတယ္။ သူ႔ခမ်ာ အရင္ မိသားစုလိုက္ အတူတူစားခဲ့တဲ့ စားပြဲေဟာင္းကိုေတာင္ လွည့္ၾကည့္ဖုိ႔ ခြန္အား မရွိရွာေတာ့ဘူး။ သူ႔စားပြဲကို ေရာက္ခါနီးမွာပဲ သူ႔ရဲ႕သားက အဘုိးအုိရဲ႕ လက္ကို ညင္သာစြာ ဆုတ္ကိုင္လုိက္ၿပီး မိသားစု စားပြဲ၀ိုင္းဆီကို တြဲေခၚလာတယ္။ သူတို႔နဲ႔ ထမင္းအတူတူ ျပန္စားဖုိ႔ ဖိတ္ေခၚခံလိုက္ရတာပါ။ အဘိုးအိုခမ်ာ မ်က္စိလည္ လမ္းမွားၿပီးေရာက္လာတဲ့ ဒီအခြင့္အေရးကို လက္လႊတ္ရမွာ ေၾကာက္ေတာ့ ခရင္းကို ဂ႐ုတစိုက္ ကိုင္ေပမယ့္လည္း လြတ္က်ျမဲ လြတ္က်ေနတယ္။ ဒီတစ္ခါမွာေတာ့ အိမ္ရွင္မရဲ႕ စူးရွရွ အသံကို မၾကားရေတာ့ဘဲ ေႏြးေထြးတဲ့လက္တစ္စံုနဲ႔ ခရင္းတစ္ေခ်ာင္းကိုသာ ျမင္လိုက္ရတယ္။ အျမင္မ်ား မွားေနလား ဆိုၿပီး အဘုိးအို မ်က္စိကို ပြတ္ၿပီး ျပန္ၾကည့္တယ္။ ဟုတ္ပါတယ္၊ သူ႔ေခၽြးမဟာ ခရင္းအသစ္ကို ယူၿပီး အဘိုးအိုကို လွမ္းေပးေနတယ္။ ေဟာ ႏြားႏို႔ေတြ စားပြဲေပၚ ဖိတ္ျပန္ၿပီ။ ၿငိမ္ၿငိမ္ေလး ထမင္းဆက္စားေနၾကတာပဲ ျမင္ရေတာ့တယ္။ အဘုိးအုိရဲ႕ အလဲြလြဲ အေခ်ာ္ေခ်ာ္နဲ႔ ဇြန္းခရင္းသံကလြဲလို႔ ဘာအသံမွ မၾကားရဘူး။ ညစာစားပြဲေလးဟာ တီးလံုးပဲပါတဲ့ သီခ်င္းတစ္ပုဒ္ကို ဖြင့္ထားတာနဲ႔ တူေနတယ္။ ဒီညစာစားပြဲေလးဟာ အဘိုးအိုအတြက္ေတာ့ အင္မတန္ ေက်နပ္စရာ ၾကည္ႏူးစရာ စားပြဲေလးတစ္ခု ျဖစ္သြားၿပီေပါ႔။
ေလးႏွစ္သားေလးရဲ႕ စကားတစ္ခြန္းေၾကာင့္ ဒီဇနီးေမာင္ႏွံဟာ သူ႔ဖခင္အေပၚမွာ ရွိရင္းစြဲ ေမတၱာေတြ ျပန္လည္ သက္၀င္လာၿပီး သနားက႐ုဏာနဲ႔ စိတ္ရွည္ရွည္ ဆက္ဆံလာႏိုင္တယ္။ ဖခင္အေပၚ အျမင္မွန္ ရသြားတယ္ဆိုပါေတာ့။ ဒါမွမဟုတ္ ၀ဋ္လည္မွာကိုပဲ ေတြးၿပီး ေၾကာက္သြားၾကသလား။ ေလးႏွစ္သားေလးက သူ႔အေဖကို ဘာေျပာလိုက္မယ္ထင္လဲ။ အေျဖကို ဆက္ဖတ္မၾကည့္ခင္ အရင္ စဥ္းစားၾကည့္ေစခ်င္တယ္။
မိဘဟာ သားသမီးကုိ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ဆိုတာ သဘာ၀အရ အလိုအေလ်ာက္ တတ္သိစြမ္းေဆာင္ ႏိုင္လာတာ ဆိုေပမယ့္ သားသမီးက မိဘကို ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ရမယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ သဘာ၀က အျပင္းအထန္ သင္ၾကားေပးတာေတာင္ အေတာ္မ်ားမ်ား စာသိပ္မေက်ခ်င္ဘူး။ မိဘက သားသမီးကို ျပဳစုဖုိ႔ အဓိက တြန္းအားဟာ ေမတၱာဆိုေပမယ့္ သားသမီးက မိဘကို ျပဳစုဖုိ႔ အဓိက တြန္းအားဟာ တာ၀န္ျဖစ္ေနတာ ၾကားေန၊ ျမင္ေနရေတာ့ အေတာ္ေလး စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္။ တာ၀န္အရ ျပဳစုေနရတဲ့ သားသမီးေတြ ေလာကမွာ ဘယ္ေလာက္မ်ား မ်ားမလဲေနာ္။ ဒါေပမယ့္ သားသမီးကို တာ၀န္အရ ျပဳစုေနရတဲ့ မိဘဆိုတာ ကမၻာေပၚမွာ လံုး၀ မရွိပါဘူး။
ေလးႏွစ္သားေလးက သူ႔အေဖကုိ ဒီလို ျပန္ေျဖလိုက္ပါတယ္။
"သား၊ သစ္သားဇလံုးေလး လုပ္ေနတာပါ။ ေဖေဖနဲ႔ ေမေမ အသက္ႀကီးလာရင္ အစာစားဖို႔ေလ"
"Wooden Bowl by Unknown Author" ကုိ နားလည္သလို ခံစားတင္ျပလိုက္ပါသည္။
သစ္သားဇလံုေလး
ေကာသလမင္းၾကီး၏ အိပ္မက္ (၁၆) ခ်က္
အိပ္မက္မွာ အိပ္မက္ အေၾကာင္း မသိေသးသူမ်ား၊ ေသခ်ာ မသိေသး သူမ်ား၊ သိသလို မသိသလို ျဖစ္ေနသူမ်ားအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။
ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ျဖစ္ေနတာေတြနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ ၾကည့္ၿပီး စဥ္းစားစရာ ေလးေတြေပါ့။]
မိဘုရားႀကီး တိုက္တြန္းခ်က္အရ ေကာသလမင္းႀကီး သြားေရာက္ ေလွ်ာက္ထား၍ ျမတ္စြာဘုရားသည္ အစဥ္အတိုင္း ေျဖၾကား ႏွစ္သိမ့္ေတာ္မူ၏။
(၁) အရပ္ေလးမ်က္ႏွာမွ ေလးခုေသာ ႏြားလား ဥသဘတို႔သည္ လာလတ္၍ မင္းရင္ျပင္၌ ေဝွ႔မည္ဟု တြန္ျမည္ ၾကံဳးဝါးလ်က္ မေဝွ႔ပဲသာလွ်င္ ဖဲေလကုန္သည္ဟု ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္အခါ တရားမေစာင့္ေသာ မင္းတို႔ လက္ထက္၌ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာမွ မိုးတို႔သည္ ရြာအံသကဲ့သို႔ ထစ္ႀကိဳးလ်က္ မရြာပဲသာလွ်င္ ေပ်ာက္ပ်က္ ကုန္လတၱံ႔။ ထိုအခါ ေကာက္ပဲသီးႏွံတို႔ ပ်က္ဆီး၍ လူတို႔၌ အစာေရစာ ရွားပါး ငတ္မြတ္ျခင္း ျဖစ္လတၱံ႔။
(၂) ႏုနယ္ေသးငယ္စြာေသာ အပင္တို႔သည္ ပြင့္ၾက သီးၾကသည္ကို ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္အခါ ဆုတ္ယုတ္ေသာကာလ လူတို႔ အသက္တန္း တိုေသာ ကာလ၌ ေယာကၤ်ား မိန္းမတို႔သည္ ထက္သန္ ျပင္းေသာ ရာဂ ရိွကုန္သည္ ျဖစ္၍ ငယ္ရြယ္စဥ္ အခါ၌ပင္ အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္း၊ သားေမြးျခင္း တို႔ကို ျပဳကုန္လတၱံ႔။
(၃) ႏြားမႀကီးတို႔သည္ မိမိတို႔ ေမြးစျဖစ္ေသာ ႏြားမငယ္တို႔၏ ႏို႔ကို စို႔သည္ဟု ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္အခါ ႀကီးေသာသူတို႔အား အ႐ိုအေသျပဳျခင္း ေပ်ာက္ကြယ္ေသာ ကာလ၌ အမိအဖ၊ ေယာကၡမ စသူတို႔သည္ ကိုးကြယ္ရာ မရိွကုန္သည္ ျဖစ္သျဖင့္ မိမိတို႔၏ သားသမီး သားမက္ ေခၽြးမ စသူတို႔ထံ၌ ကပ္ရပ္၍ ၿငိဳျငင္ ညိႇဳးငယ္စြာ အသက္ေမြးရကုန္လတၱံ႔။
(၄) လွည္းတို႔၌ ဝန္ကို ေဆာင္ႏိုင္ေသာ ႏြားႀကီးတို႔ကို မကမူ၍ ႏြားငယ္တုိ႔ကိုသာ ကေစကုန္၏။ ႏြားငယ္တို႔လည္း ဝန္ကို မႏိုင္၍ လွည္းတို႔ကိုလည္း ဆြဲျခင္းငွာ မတတ္ႏိုင္သည္ကို ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္ တရားမေစာင့္ေသာ မင္းတို႔ လက္ထက္၌ အသက္ႀကီး ဝါႀကီး ပညာရိွကုန္ေသာ သူတို႔အား အမတ္၊ တရားသူႀကီး စေသာ ရာထူးစည္းစိမ္တို႔၌ မခန္႔ထားမူ၍ အသက္၊ ဝါ၊ ပညာ ငယ္ကုန္ေသာ လူငယ္တို႔အားသာ ခန္႔ထားၾကလတၱံ႔။ ထိုအခါ အခြင့္အေရးမသိ၊ မေတာ္ မမွန္ျဖစ္၍ အမႈ မၿပီး၊ အက်ဳိးမၿပီး ရိွေသာအခါ လူငယ္တို႔သည္ မိမိတို႔၏ ရာထူး စည္းစိမ္ကို စြန္႔ၾကလတၱံ႔။ လူႀကီးတို႔သည္လည္း ငါတို႔မွာ ျပင္ပကသာ ျဖစ္၏ဟု လ်စ္လွ်ဳျပဳ၍ ေနၾကလကုန္လတၱံ႔။ သို႔ျဖစ္၍ တရားမေစာင့္ အမႈမၿပီးၾကသည္ႏွင့္ မင္းႏွင့္တကြ တိုင္းျပည္ပါ ဆုတ္ယုတ္ ပ်က္ဆီးၾကလတၱံ႔။
(၅) ခံတြင္း ႏွစ္ခုရွိေသာ ျမင္းသည္ ေကၽြးလာေသာ မုေယာစပါး စသည္တို႔ကို ခံတြင္းႏွစ္ခုျဖင့္ပင္ စားသည္ဟု ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္ တရားမေစာင့္ေသာ မင္းတို႔လက္ထက္၌ တရားမေစာင့္ေသာ တရားသူႀကီးတို႔သည္ ႏွစ္ဖက္ေသာ အမႈသည္တို႔မွ ေပးေသာ တံစိုးလက္ေဆာင္တို႔ကို စား၍ အမႈတို႔ကို မမွန္မကန္ ဆံုးျဖတ္ၾကကုန္လတၱံ႔။
(၆) အဖိုးတသိန္း ထိုက္ေသာ ေရႊခြက္ကို ေျမေခြးဖိုအား က်င္ငယ္စြန္႔ရန္ ေပး၏။ ေျမေခြးလည္း ထိုေရႊခြက္၌ က်င္ငယ္စြန္႔သည္ဟု ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္ တရားမေစာင့္ေသာ မင္းတို႔ လက္ထက္၌ အမ်ဳိးျမတ္ေသာ သူတို႔သည္ အခ်ီးအေျမႇာက္ မခံရ၊ ဆင္းရဲၾက၍ အမ်ဳိးယုတ္ေသာ သူတို႔ အစိုးတရ ႂကြယ္ဝ ခ်မ္းသာၾကလတၱံ႔။ ထိုအခါ အမ်ဳိးျမတ္တို႔ အသက္ ေမြးျခင္းငွာ မတတ္ႏုိင္ကုန္သည္ ျဖစ္၍ မိမိတို႔ သမီးတို႔ကို အမ်ဳိးယုတ္တို႔အား ေပး၍ အသက္ေမြး ၾကကုန္လတၱံ႔။
(၇) တေယာက္ေသာ ေယာကၤ်ားသည္ အင္းပ်ဥ္၌ ထိုင္လ်က္ လြန္ကို က်စ္၍ ေျခရင္း၌ ထား၏။ ထုိ အင္းပ်ဥ္ေအာက္၌ရိွေသာ ဆာေလာင္ေသာ ေျမေခြးမသည္ ထိုေယာကၤ်ား မသိစဥ္လွ်င္ ထိုလြန္ကို စား၏ ဟု ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္အခါ မိန္းမတို႔သည္ အစားအေသာက္၊ အဝတ္၊ အေနအထို္င္ စသည္တို႔၌ ေလာ္လည္ျခင္း ရိွ၍ မိမိတို႔ လင္ေယာကၤ်ားသည္ ဆင္းရဲၿငိဳျငင္စြာ ရွာေဖြ စုေဆာင္းအပ္ေသာ ဥစၥာ ပစၥည္းတို႔ကို အဝတ္အစား၊ အစားအေသာက္ တို႔၌ လည္းေကာင္း၊ ေသာက္စား ကစားျခင္းတို႔၌ လည္းေကာင္း၊ အေပ်ာ္အပါးတို႔၌ လည္းေကာင္း၊ သေဘာက္ လင္ငယ္ထားျခင္း တို႔၌ လည္းေကာင္း အရမ္းမဲ့လွ်င္ ျဖဳန္းတီးေလလတၱံ႔။ ေခြးမသည္ မသိ စဥ္းစား သကဲ့သို႔ အိမ္သူ မိန္းမတို႔သည္ ဤသို႔ တိတ္တဆိတ္ ျဖဳန္းတီး ခိုးစားၾကလတၱံ႔။
(၈) ေရမရိွေသာ အိုးတို႔ျဖင့္ ျခံရံအပ္ေသာ ေရျပည့္အိုးႀကီး တလံုးကို ျမင္ရ၏။ လူတို႔သည္ အရပ္ ၈ မ်က္ႏွာမွ ေရကို ယူလာၾက၍ ထိုေရျပည့္အိုးႀကီး အတြင္းသို႔သာလွ်င္ ေလာင္းထည့္ ၾက၏။ ေလာင္းထည့္ေသာ ေရတို႔သည္ ျပည့္လွ်ံ၍ က်ကုန္၏။ ဤသို႔လွ်င္ အဖန္ တလဲလဲ ေရျပည့္အိုးသို႔သာ ေလာင္းလွ်က္ ေရမရိွေသာ အျခံအရံ အိုးတို႔ အတြင္းသို႔ကား မည္သူမွ် မေလာင္း မထည့္ပဲ ေနသည္ကို ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္အခါ မေကာင္းေသာ မင္းတို႔ လက္ထက္၌ မင္းႏွင့္တကြ လူတို႔ တရားပ်က္ကြက္၊ ၾသဇာညံ့ဖ်င္း၊ ဆင္းရဲျခင္းသို႔ ေရာက္ၾကကုန္လတၱံ႔။ ထိုအခါ မင္းအစိုးရတို႔သည္ ဆင္းရဲသားတို႔အား မင္း၏ အက်ဳိးစီးပြား အတြက္ကိုသာ လုပ္ကိုင္ေစအံ။ ေဆာင္ရြက္ ေစအံ။ ထမ္းရြက္ေစအံ။ သို႔ျဖစ္ရကား မင္းတို႔၌သာ ျပည့္စံု အက်ဳိးခံစားၾကရ၍ ဆင္းရဲသားတို႔မွာ ေရမရိွေသာ အိုးတို႔ပမာ တစံုတရာ မရိွ ငတ္မြတ္ ေခါင္းပါးျခင္းသို႔ ေရာက္ကုန္လတၱံ႔။
(၉) နက္႐ႈိင္း က်ယ္ဝန္းေသာ ေရကန္ႀကီး တခုတြင္ သတၱဝါတို႔ ဆင္း၍ ေရေသာက္ၾက၏။ ကန္၏ အလယ္ ေရနက္ရာ၌ ေရသည္ ေနာက္၍ ကန္နားဝန္းက်င္ ေရတိမ္ရာ သတၱဝါတို႔ နင္းရာ၌ ေရသည္ ၾကည္လင္၏ဟု ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္အခါ တရားမေစာင့္ေသာ မင္းတို႔သည္ မတရား အုပ္စိုးျခင္း၊ တံစိုးစားျခင္း၊ ေလာ္လည္ျခင္း၊ သနားညႇာတာ ဂ႐ုဏာ မဲ့ျခင္း၊ ၾကမ္းၾကဳတ္ ရက္စက္ျခင္းတို႔ ရိွလွ်က္ လူတို႔အေပၚ၌ အထူးထူး အျပားျပားေသာ အခ်င္းအရာျဖင့္ အခြန္အတုတ္တို႔ကို ခဲြခန္႔ ေကာက္ယူလတၱံ႔။ ထုိအခါ လူတို႔မွာ တစ္စံုတစ္ရာ မေပးေဆာင္ႏိုင္ ပင္ပန္းဆင္းရဲလ်က္ ၿမိဳ႕ႀကီးရပ္ႀကီးတို႔၌ မေနႏိုင္ပဲ ရပ္စြန္ ျပည္နားသို႔ သြားေရာက္ေနၾကရသည္ ျဖစ္လတၱံ႔။ ကန္အလယ္တြင္ေနာက္၍ ကန္ေဘးတြင္ ၾကည္သကဲ့သို႔ ၿမိဳ႕လယ္ရြာလယ္၌ တိတ္ဆိတ္၍ ရပ္စြန္ျပည္နား၌ လူစည္ကားလတၱံ႔။
(၁၀) တစ္လံုးတည္းေသာ အိုးျဖင့္ တခ်ိန္တည္းခ်က္ေသာ ထမင္းသည္ အခ်ဳိ႕ေပ်ာ့၏၊ အခ်ဳိ႕ မနပ္၊ အခ်ဳိ႕နပ္၏။ ဤသို႔ ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္ တရား မေစာင့္ေသာ မင္းတို႔ လက္ထက္၌ မိုးကြက္ၾကား ရြာလတၱံ႔။ ထိုအခါ အခ်ဳိ႕ေနရာ၌ မိုးရြာလြန္း၍ ေကာက္ပဲသီးႏွံ ပ်က္အံ။ အခ်ဳိ႕ေနရာ၌ မရြာ၍ ပ်က္အံ။ အခ်ဳိ႕ေနရာ တြင္ကား မိုးမွန္၍ ေကာင္းအံ။ ဤသို႔လွ်င္ ထမင္းအိုးတြင္ ျမင္ေသာ ထမင္းကဲ့သို႔ ေကာက္ပဲသီးႏွံ သံုးေထြ ျပားလတၱံ႔။
(၁၁) အဖိုးတသိန္းထက္ေသာ စႏၵကူးႏွစ္ကို ယက္တက္ပုပ္ရည္ျဖင့္ ေရာင္းစားသည္ကို ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္အခါ ငါဘုရား၏ သာသနာေတာ္ ဆုတ္ယုတ္ေသာ ကာလတြင္ ေလာ္လည္၍ လာဘ္လာဘကို မက္ေမာ ကုန္ေသာ ရဟန္းအလဇၨီ လူအလဇၨီတို႔သည္ ဆြမ္း၊ ေဆး၊ ေက်ာင္း၊ သကၤန္း ဥစၥာပစၥည္း စသည္ တို႔ကို အလိုရိွကုန္သည္ ျဖစ္၍ လမ္းခရီးဆံု၊ အိမ္ဝ၊ အိမ္ႀကိဳ အိမ္ၾကားတို႔၌ ငါဘုရား၏ တရားေတာ္ကို ေဟာၾကားလတၱံ႔။ နိဗၺာန္ အလို႔ငွာ ေဟာေတာ္ မူအပ္ေသာ အလြန္ မြန္ျမတ္ေသာ တရားေတာ္ကို တစ္ပဲ၊ တစ္မူး၊ တစ္က်ပ္ စသည္တို႔ အက်ဳိးငွာ ေရာင္းစား ေဟာေျပာ ၾကသည္ ျဖစ္၍ တသိန္းထိုက္ေသာ စႏၵာကူးႏွစ္ကို ယက္တက္ပုပ္ရည္ျဖင့္ ေရာင္းစား သကဲ့သို႔ ျဖစ္ကုန္လတၱံ႔။
(၁၂) ဘူးေတာင္းတို႔သည္ ေရ၌ နစ္သည္ဟု ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္အခါ တရား မေစာင့္ေသာ မင္းတို႔ လက္ထက္၌ အမ်ဳိးယုတ္ေသာ သူတိို႔ကိုသာ ရာထူး စည္းစိမ္ ေပးသည္ ျဖစ္၍ အမ်ဳိးယုတ္တို႔ တန္ခိုး အာဏာ ႀကီးမား ထင္ေပၚ အရာရာတြင္ တြင္က်ယ္လ်က္ ၄င္းတို႔ စကားသာလွ်င္ ဘုူးေတာင္း နစ္သကဲသို႔ နစ္၍ တည္ကုန္လတၱံ႔။
(၁၃) ေက်ာက္ဖ်ာႀကီး ေရတြင္ေပၚသည္ဟု ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္အခါ တရား မေစာင့္ေသာ မင္းတို႔ လက္ထက္၌ ေတာ္မွန္ လိမၼာ ပညာရိွေသာ သူတို႔၏ စကားသည္ မည္သည့္ အရာ၌ မဆို ေလးေသာ ေက်ာက္ဖ်ာ ေရတြင္ ေပၚသကဲ့သို႔ နစ္တည္ ျခင္းမရိွ၊ မခို္င္မျမဲ ရိွၾကကုန္ လတၱံ႔။
(၁၄) ဖားငယ္မ တို႔သည္ ႀကီးစြာေသာ ေႁမြေဟာက္ႀကီးမ်ားကို စားၿမိဳသည္ဟု ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္အခါ လူတို႔သည္ ျပင္းေသာ ရာဂ ရိွကုန္သည္ ျဖစ္၍ ကိေလသာ အလိုသို႔ လိုက္လ်က္ ငယ္ရြယ္ကုန္ေသာ မယားတို႔၏ အလိုသို႔ လံုးဝ လိုက္ၾကကုန္ လတၱံ႔။ အလုပ္အကိုင္မႈ၊ ဥစၥာ ပစၥည္းမႈ၊ ေက်းကၽြန္မႈ၊ စီမံခန္႔ခြဲမႈ စေသာ အရပ္ရပ္တို႔၌ လင္ေပၚတြင္ လႊမ္းမိုး အုပ္စိုးျခင္းကို ျပဳၾကမည္ ျဖစ္ရကား ဖားငယ္မသည္ အဆိပ္လ်င္ေသာ ေႁမြကို စားမ်ဳိသကဲ့သို႔ ျဖစ္ကုန္လတၱံ႔။
(၁၅) မည္းနက္ ႐ုပ္သြင္၊ အဆင္း ဆိုးဝါးေသာ က်ီးတို႔ကို ေရႊ၏ အဆင္းႏွင့္ တူေသာ ေရႊဟသၤာ တို႔က ျခံရံ ေနၾကသည္ကို ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္အခါ အားနည္းေသာ မင္းတို႔ လက္ထက္၌ ထုိမင္းတို႔သည္ ဆင္စီး ျမင္းစီး စေသာ အတတ္တို႔၌ မလိမၼာ၍ စစ္ထိုးျခင္း၌ မရဲရင့္ဘဲ ျဖစ္ၾကကုန္လတၱံ႔။ ထိုအခါ တုိင္းျပည္ ႏုိင္ငံ ဆံုး႐ႈံးမည္ကို စိုး၍ တူေသာ ဇာတ္ရိွေသာ သူေကာင္းသား တို႔အား အစိုးရျခင္းကို မေပးမူ၍ မိမိတို႔ထံ၌ ခစား ၾကကုန္ေသာ အမ်ဳိး ယုတ္ေသာ ေက်းကၽြန္တို႔အားသာ ေပးကုန္လတၱံ႔။ သို႔ျဖစ္၍ အမ်ဳိးေကာင္းသားတို႔ ကိုးကြယ္ရာ မရိွပဲ အစိုးရျခင္း၌ တည္ကုန္ေသာ အမ်ဳိးယုတ္တို႔ထံ၌ ခစားၾကကုန္ လတၱံ႔။
(၁၆) ဆိတ္တို႔သည္ သစ္ကို သတ္စားၾကသျဖင့္ သစ္တို႔သည္ ေၾကာက္လန္႔လ်က္ ဆိတ္တို႔ကို အေဝးမွ ျမင္လွ်င္ပင္ ေတာခ်ဳံရိွရာသို႔ ေျပးၾကသည္ကို ျမင္မက္ပါသည္။
ေနာင္အခါ တရား မေစာင့္ေသာ မင္းတို႔ လက္ထက္၌ အမ်ဳိးယုတ္ေသာ သူတို႔ အစိုးရ ကုန္သည္ ျဖစ္၍ အမ်ဳိးျမတ္သူတို႔ မထင္ရွား ျဖစ္လတၱံ႔။ အမ်ဳိးယုတ္ သူတို႔မွာ မင္းကၽြမ္းဝင္သည္ ျဖစ္၍ တရား႐ံုးတို႔၌ ၾသဇာအာဏာ လႊမ္းမိုးလ်က္ အမ်ဳိးျမတ္သူတို႔၏ ဘိုးဘပိုင္ လယ္ေျမ ဥစၥာ အရပ္ရပ္တို႔ကို ငါတို႔ လယ္ေျမဥစၥာ ျဖစ္သည္ဟု သိမ္းယူၾက၍ တရားတေဘာင္ ျဖစ္လွ်င္ တန္ခိုးမဲ့သူတို႔အား ဖိႏွိပ္ပုတ္ခတ္ ၿခိမ္းေျခာက္ ႏွင္ထုတ္လ်က္ အႏိုင္က်င့္ ၾကကုန္လတၱံ႔။ ထိုအခါ အမ်ဳိးျမတ္သူတို႔ ေၾကာက္လန္႔ စက္ဆုတ္ကုန္သည္ ျဖစ္၍ လယ္ယာ ဥစၥာတို႔ကို ေပးအပ္ကုန္လ်က္ အိမ္သို႔ျပန္၍ အိပ္ေနၾကကုန္အံ။ ထိုမွ တပါးလည္း အက်င့္သီလရိွေသာ ရဟန္းတို႔သည္ အက်င့္သီလမဲ့ေသာ ရဟန္းတို႔က ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ဖိႏွိပ္ၾကေလသျဖင့္ ေတာသို႔ ေျပးဝင္ ပုန္းေအာင္း ၾကကုန္လတၱံ႔။ ဤသို႔လွ်င္ အမ်ဳိးေကာင္း၊ သူေတာ္ေကာင္း တို႔လည္း လြတ္ရာ ကၽြတ္ရာ ေတာေတာေတာင္ေတာင္ တို႔ကို ေျပးပုန္း ၾကကုန္လတၱံ႔။
မင္းကြန္းဆရာေတာ္ဘုရားၾကီး၏ အႏၱရာယ္ကင္းဂါထာ
၁။ ဘ၀ေသာတံ ဟေ၀ ဗုေဒၶါ
တိေဏၰ ေလာကံတကူ၀ိဒူ
ဧေတန သစၥ ၀ေဇၨန
ဂမနံေမ သမိဇၨတု။
၂။ ယဒိ သႏၲိ ဂေမၼာ မ ေဂၢါ ။
ေမာေကၡာစစၥႏၲိ ကံသုခံ
ဧေတန သစၥ၀ေဇၨေန
ဂမနံေမသမိဇၨတု။
၃။ သံေဃာေ၀ တိဏၰကႏၲာေရာ
ပုညေခေတၲာ အႏုတၱေရာ ဧေတန သစၥ၀ေဇၨန
ဂမနံေမ သမိဇၨတု။
၄။ ဘ၀ေသာတံ ဟေ၀ ဗုေဒၶါ
တိေဏၰာေလာကံ တကူ၀ိဒူ
ဧေတန သစၥ၀ေဇၨန
ဂမနံ ေမသမိဇၨတု
ေသာတၱိေမ ေဟာတုသဗၺဒါ
ဗ်ာဓိ ေမ ၀ူပသမၺတု
ဗႏၶနာေမသမိဇၨတု။ ။
(ခရီးသြားလွ်င္ အစစ၊အရာရာ အဆင္ေၿပရ်္ အခက္အခဲ မွ လြတ္ကင္းေစႏူိင္သည္႔ ဂါထာ ၿဖစ္သည္။
စကားေၿပာဆုိၿခင္း (၁၀)မ်ဳိး
ေအာင္ျမင္ျခင္းသည္ လူအခ်င္းခ်င္း ေျပျပစ္စြာ ဆက္သြယ္ႏိုင္ျခင္းေပၚတြင္ အေျခတည္ပါသည္။ ေအာင္ျမင္လိုသူမ်ားသည္ စကားအဂၤါ အခ်က္ (၁၀) ခ်က္ ကို ေသေသခ်ာခ်ာေလ့လာၿပီး မိမိကိုယ္ကို ေလးက်င့္ ေပးသင့္ၾကရပါမည္.၁။ အခ်ိန္ကို ေလ့လာ၍ ေျပာဆိုျခင္း။
၂။ မွန္ေသာစကားကိုသာ ေျပာဆိုျခင္း။
၃။ အေၾကာင္းႏွင့္အက်ိဳး ခိုင္လံုေသာစကား (တရားအားေလ်ာ္ေသာ စကား) ကိုေျပာဆိုျခင္း။
၄။ အက်ိဳးရွိမည့္ စကားကိုသာ ေျပာဆိုျခင္း။
၅။ ခ်စ္ခင္ဖြယ္ေကာင္းေအာင္ ေျပာဆိုျခင္း။
၆။ ျပံဳးရႊင္စြာ စကားေျပာတတ္ျခင္း။
၇။ စကားေျပာဆိုရာတြင္ ခ်င့္ခ်ိန္၍ ေျပာဆိုျခင္း။
၈။ စကားေျပာဆိုရာတြင္ မေႏွးလြန္း မျမန္လြန္ဘဲ ေအးေဆးစြာေျပာဆိုျခင္း။
၉။ စကားအသံုးအႏႈန္းကို မွန္ကန္စြာႏွင့္ ယဥ္ေက်းစြာေျပာဆိုျခင္း။
၁၀။စကားေျပာဆိုရာတြင္ ဗလံုးဗေထြး မေျပာဘဲ ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ ေျပာဆိုျခင္း။
အထက္ပါ (၁၀) ခ်က္နွင့္ ျပည့္စံုသူျဖစ္ပါက ႏွစ္လိုဖြယ္ေကာင္းေအာင္ စကားေျပာတတ္သူ ျဖစ္လာမွာ အေသအခ်ာပင္ျဖစ္ပါသည္။
ေဒါက္တာမတင္၀င္း
(သီတဂူဆရာေတာ္ဘုရား၏ တရားေတာ္မ်ားထဲမွ ထုတ္ႏႈတ္တင္ျပပါသည္)
အေမ ............
က်ေနာ့္ အေမမွာ မ်က္လံုးတစ္လံုးတည္း ပါတာဗ်။ က်န္တဲ့ တစ္ဖက္က ခ်ဳိင့္ၿပီး မ်က္လံုး
ေဟာက္ပတ္ႀကီး ျဖစ္ေနတယ္။ အီး
.... ဘယ္ေလာက္ ရွက္စရာ ေကာင္းသလဲဗ်ာ။
ေၾကာက္လည္း ေၾကာက္စရာႀကီး။ က်ေနာ္ သူ႕ကို မုန္းတယ္။ သူက က်ေနာ္ေနတဲ့ မူလ
တန္းေက်ာင္းမွာ အလုပ္လုပ္တယ္ဗ်။ ေက်ာင္းက ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ဆရာေတြအတြက္
ထမင္းဟင္း ခ်က္ေပးရတယ္။
မူလတန္း ေက်ာင္းသား ဘ၀တုန္းကေပါ႔။ တစ္ေန႔ အေမ က်ေနာ့္ အခန္းလာၿပီး က်ေနာ့္ကို
လာႏႈတ္ဆက္တယ္။ က်ေနာ္ ရွက္လိုက္တာဗ်ာ။ သူ ဘာလို႔ ဒီလုိ လုပ္ရတာလဲ ဆုိတာ က်
ေနာ္ စဥ္းစားမရဘူး။ က်ေနာ္ စူးစူးရဲရဲႀကီး ၾကည့္ၿပီး
မ်က္ေစာင္းထုိးပစ္လိုက္တယ္။ ေနာက္
မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ၿပီး က်ေနာ္ သူမရွိတဲ့ေနရာမွာ သြားပုန္းေနလိုက္တယ္။ ေနာက္ေန႔
အတန္းထဲမွာ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ေျပာတယ္။
“အီး ..... မင္းအေမရဲ႕ မ်က္လံုးက တစ္ဘက္တည္း”
ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္သာ ေသလိုက္ခ်င္ေတာ့တယ္ဗ်ာ။ ေနာက္ၿပီး အေမ့ကို က်ေနာ့္ ျမင္
ကြင္းထဲက ေပ်ာက္ကို သြားေစခ်င္တယ္။ အဲဒီေန႔က သူ႔ကုိ က်ေနာ္ ေတြ႕ၿပီးေတာ့ သူ႔ကုိ
ေျပာခဲ့တယ္။
“က်ေနာ့္ကို အျမဲ ေပ်ာ္ရႊင္ ရယ္ေမာေနတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ျမင္ခ်င္ရင္ ခင္ဗ်ား
ႀကီး တစ္ေနရာမွာ သြားေသလိုက္ပါလားဗ်ာ”
အေမ က်ေနာ့္ကို ဘယ္လိုမွ မတုန္႔ျပန္ခဲ့ပါဘူး။ က်ေနာ့္မွာ
ေဒါသျဖစ္လြန္းလို႔ က်ေနာ္ ေျပာ
ခဲ့တာေတြကို စကၠန္႔မလပ္ ျပန္ျပန္ၿပီး စဥ္းစားေနမိတယ္။ အဲဒီလို
ေျပာလိုက္လို႔ သူ ဘာျဖစ္
သြားသလဲ က်ေနာ္ သတိမထားႏိုင္ေတာ့ဘူး။
ျမင္တုိင္း ရွက္မိေနေတာ့ အိမ္မွာ ေနစရာ အေၾကာင္းကလည္း မရွိေတာ့ဘူး။ ေနလည္း မ
ေနခ်င္ဘူး။ သူငယ္ခ်င္း အိမ္မွာပဲ ေက်ာင္းစာ အသည္းအသန္ လုပ္ျဖစ္ေတာ့ ႏိုင္ငံျခားမွာ
ပညာသြားသင္ဖုိ႔ အခြင့္အေရး ရလာခဲ့တယ္။
ေနာက္ေတာ့ က်ေနာ္ အိမ္ေထာင္ က်ခဲ့တယ္။ ကိုယ္ပိုင္ အိမ္ေလးတစ္လံုး ၀ယ္ႏိုင္လာၿပီး
သားသမီး ရတနာေတြနဲ႔လည္း စည္ကားလို႔ေပါ႔။ အခု လက္ရွိအေနအထားမွာ သားသမီး
ေတြနဲ႔ က်ေနာ့္ဘ၀ေလးကို ေပ်ာ္ေနခဲ့တယ္။
တစ္ေန႔ အေမ က်ေနာ့္ဆီ လာလည္တယ္။ က်ေနာ္နဲ႔ မေတြ႕တာလည္း ႏွစ္ေတြ အေတာ္
ၾကာၿပီ။ သူ႔ ေျမးေတြကိုဆို ျမင္ေတာင္ မျမင္ဖူးဘူးေလ။ သူ အိမ္တံခါးေရွ႕ လာရပ္ေတာ့
က်ေနာ့္ ကေလးေတြက ေလွာင္ေျပာင္ေနၾကတယ္။ သရဲမႀကီး၊ သရဲမႀကီးေပါ႔။ မဖိတ္ဘဲ
လာတဲ့ သူ႔ကို က်ေနာ္ ေငါက္လႊတ္လိုက္တယ္။
“ခင္ဗ်ားႀကီး က်ဳပ္အိမ္ကို လာၿပီး က်ဳပ္ကေလးေတြကို လာေျခာက္ေနတာလား။ သြား ...
အခုခ်က္ခ်င္း ထြက္သြား။”အဲဒီလို ေျပာသံလည္း ၾကားလုိက္ေရာ အေမက ေျဖးေျဖးေလး ျပန္ေျပာၿပီး လွည့္ထြက္
သြားပါတယ္။
“ေအာ္ ေတာင္းပန္ပါတယ္ကြယ္။ အေမ လိပ္စာ မွား၀င္လာမိလို႔ပါ။”
တစ္ေန႔ အိမ္ကို စာတစ္ေစာင္ ေရာက္လာတယ္။ က်ေနာ္ ငယ္ငယ္က ေနခဲ့တဲ့ ေက်ာင္းရဲ႕
ေက်ာင္းသားေဟာင္း စံုညီပြဲအတြက္ ဖိတ္စာပါ။ အဲဒီမွာ အေမ ရွိေနမွာေတာ့ ေသခ်ာ
တယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ့္ ဇနီးကို အလုပ္ကိစၥအတြက္ ခရီးထြက္ဖုိ႔လို႔ ညာလိုက္ရတယ္။
စံုညီပြဲၿပီးေတာ့ က်ေနာ္ငယ္ငယ္က ေနခဲ့တဲ့ အိမ္အိုေလးဆီ သြားခဲ့တယ္။
အံ့ၾသလြန္းလို႔ပါ။
က်ေနာ္ ေရာက္ေတာ့ အိမ္နီးနားခ်င္းေတြက အေမ ဆံုးသြားၿပီ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း ေျပာပါ
တယ္။ ေအာ္... က်ေနာ္ မ်က္ရည္ တစ္စက္ေတာင္ မက်ပါလား။
က်ေနာ္ ဖတ္ဖုိ႔ အေမ စာတစ္ေစာင္ ထားခဲ့ပါတယ္။ ဒီစာကို ဖတ္ အၿပီးမွာေတာ့
.....
ခ်စ္သား
အေမ သားကုိ အခ်ိန္တိုင္း သတိရေနတာပါ။ ဟိုတစ္ေန႔က သားရဲ႕အိမ္ကို လာေတာ့
အေမ့ေျမးေလးေတြကို ေျခာက္လွန္႔သလို ျဖစ္သြားတာ အေမ စိတ္မေကာင္းပါဘူး။ သား
စံုညီပြဲကို လာတက္မယ္ဆိုတာ သိလိုက္ရေတာ့ အေမ အတိုင္းမသိ ၀မ္းသာသြားတယ္။
ဒါေပမယ့္ သားကို ေတြ႕ဖုိ႔ အိပ္ယာကေနေတာင္ အေမ မထႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ သား ႀကီးျပင္း
လာတဲ့ ကာလတေလွ်ာက္လံုး သားကို အရွက္ရေအာင္ အျမဲလုိလို လုပ္ေနမိတဲ့အတြက္
အေမ စိတ္မေကာင္းပါဘူး။ သား ဟုိး ငယ့္ငယ္အရြယ္တုန္းက ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရၿပီး မ်က္
လံုးတစ္လံုး ကြယ္သြားခဲ့တယ္။ အဲဒါ သား ဘယ္ မွတ္မိေတာ့မလဲ။ မ်က္လံုးတစ္လံုးတည္း
နဲ႔ ႀကီးျပင္းရမယ့္ သားတစ္ေယာက္ကို အေမတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ဘယ္လို ခြန္အား အစြမ္း
သတၱိနဲ႔ ၾကည့္ေနရက္မွာလဲ သားရယ္။ ဒီေတာ့ အေမ့ မ်က္လံုး သားကို ေပးခဲ့တယ္ေလ။
အေမ သိပ္ ဂုဏ္ယူပါတယ္။ အခုဆို အေမ့သားႀကီး ကမၻာေလာကတစ္ခုလံုးကို၊ သားရဲ႕
ဘဝေလးကို ေကာင္းေကာင္းႀကီး ႐ႈျမင္ေနႏိုင္ၿပီ။ အဲဒီ မ်က္လံုးႀကီးနဲ႔ေလ။ အေမ့ေနရာက
ေနေပါ႔။
အလံုးစံုေသာ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာျဖင့္
မင္းရဲ႕ အေမ
(အားလုံးေသာလူသားမ်ားအေနၿဖင့္ မိမိ၏ အေဖ ၊ အေမ ဟာ ဘယ္လုိလူမ်ဳိးပဲၿဖစ္ေနပါေစ ..အေဖဟာအေဖ အေမကအေမ
ပါပဲဆုိတဲ့ အသိတရားေလးထားၾကပါလုိ့ ေၿပာလုိပါတယ္ )
ေမးလ္ထဲမွရ၍ ကူးယူထားၿခင္းၿဖစ္ပါသည္ ။
ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္
ရန္ကုန္သုိ႔ေရာက္ရွိသူတုိင္းသည္ ေရႊေတာင္ၾကီးေပါက္ေနသည့္ပမာ ဖူးေတြ႕ရေသာေစတီေတာ္မွာ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ပင္ၿဖစ္ပါသည္ ။ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္သည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔လယ္ရွိ ပဲခူးရုိးမ၏ေတာင္ဘက္ဆုံးအစြယ္ၿဖစ္ေသာ သိဂၤုတၱရကုန္းေပၚတြင္တည္ရွိပါသည္ ။ လြန္ခဲံေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခုႏွစ္ ၊ တေပါင္းလၿပည့္ေန႔တြင္ ဥကၠလာပမင္းၾကီးတည္ထားကုိးကြယ္ခဲ့သည္ ။ ေစတီေတာ္တြင္ တဖုႆႏွင့္ ဘလိႅက ကုန္သည္ညီေနာင္တုိ့ ပင့္ေဆာင္လာေသာ ေဂါတမၿမတ္စြာဘုရား၏ ဆံေတာ္ရွစ္ဆူကို ဌာပနာထားသည္ ။ ထု့ိၿပင္ဘဒၵကမၻာ၌ ပြင့္ေတာ္မူၿပီးေသာ ကကုသံဘုရား၏
ေတာင္ေ၀ွးေတာ္ ၊ ေကာဏဂုံဘုရား၏ ေရစစ္ေတာ္ ၊ ကႆပဘုရား၏ ေရသႏုတ္ေတာ္တုိ့ကုိ လည္းဌာပနာထားေတာ္မူထားခဲ့သည္ဟုဆုိခဲ့ပါသည္ ။ ထုိ့ေၾကာင့္ပင္လွ်င္ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ကုိ "ေလးဆူဓါတ္ပုံေရႊတိဂုံ" ဟူ၍လည္းေခၚေ၀ၚၾကေပသည္ ။ ေရႊတိဂုံေစတီကို တည္ထားရာတြင္အဆုိပါ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကိုဌာပနာၿပဳကာ ေၾကးၿဖဴေစတီ ၊ေၾကးနီေစတီ ၊ ေက်ာက္ၿဖဴေစတီ ၊ သံေစတီ ၊ အုတ္ေစတီ စသည္ၿဖင့္ အထပ္ထပ္ငုံ၍ တည္ခဲ့သည္ ။
စတင္တည္စဥ္က ဥာဏ္ေတာ္ (၄၄)ေတာင္ (၆၆-ေပ) သာရွိခဲ့သည္ ။ ထုိ့ေနာက္ ငမ္းအဆက္ဆက္ ၊ၿပည္သူအဆက္ဆက္တုိ့ ဆက္လက္မြမ္းမံတည္ခဲ့ၾကသည္ ။မြန္ဘုရင္ ဗညားက်န္း၏လက္ထက္တြင္ ဥာဏ္ေတာ္ ၃၀၂ ေပအၿမင့္ရွိေအာင္ တုိးၿမွင့္တည္ခဲ့သည္ ။ ဗညားက်န္း၏ ႏွမေတာ္ ဘုရင္မၾကီး ရွင္ေစာပု (၁၄၅၃-၁၄၇၂) လက္ထက္တြင္ထပ္မံၿပဳၿပင္ရာ ယခုဖူးေၿမာ္ရေသာ ပုံစံအတုိင္းၿဖစ္လာသည္ ။ဆင္ၿဖဴရွင္မင္း လက္ထက္ (၁၇၇၄) ႏွစ္တြင္ထပ္မံၿပဳၿပင္ရာ ယေန႔ဖူးေၿမွာ္ရေသာ ဥာဏ္ေတာ္အၿမင့္ ၃၂၆ ေပအထိၿမင့္မား
လာခဲ့ေပသည္ ။ ေရႊတိဂုံေစေတီကုန္းေတာ္၏ အၿမင့္မွာ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာၿပင္အထက္ေပ ၁၉၀ ၿမင့္သည္ ။ ဘုရားၾကီး၏၀တၱကေၿမမွာ ၁၁၄ ဧကရွိသည္ ။ ေစတီေတာ္၏ ဥာဏ္ေတာ္အၿမင့္မွာ ၃၂၆ ေပရွိသည္ ။ ဖိနပ္ေတာ္ပါတ္လည္မွာ ၁၄၂၀ ေပအက်ယ္ရွိသည္ ။ ေစတီေတာ္၏ အထက္ပစၥယံတြင္ အရံေစတီငယ္ ၆၄ ဆူႏွင့္ ေစတီေတာ္ၾကီးေလးဆူရွိသည္ ။ ေထာင့္ေလးေထာင့္တြင္ မႏုႆီဟရုပ္ေလးရုပ္ ႏွင့္ ၿခေသၤ့ရုပ္မ်ား ရွိသည္ ။ ပထမပစၥယံတြင္ အေနာက္ေၿမာက္ေထာင့္၌ ဥကၠလာပမင္းၾကီး၏ ရုပ္တုရွိသည္ ။ အေနာက္ေတာင္ေထာင့္တြင္ မင္းၾကီး၏ ခမည္းေတာ္ႏွင့္မယ္ေတာ္တုိ့၏ ရုပ္တုမ်ားရွိသည္ ။
ထု့ိၿပင္ သိၾကားမင္းႏွင့္ မယ္လမုတု့ိ၏ ရုပ္တုမ်ားကုိလည္း ထုလုပ္ထားသည္ ။ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ကုိ ကိုယ္လုံးၿပည့္ ေရႊခ်ထားသည္ ။ ငွက္ေပ်ာဖူးကုိ တစ္ၿပားလ်င္ တေပပတ္လည္ရွိ၍ ငါးက်ပ္သားအခ်ိန္စီးေသာ ေရႊၿပားေပါင္း (၈၆၈၈) ၿပားၿဖင့္ကပ္ထားသည္ ။ ပထမေဖါင္းရစ္ အထက္တြင္ တေပပတ္လည္ရွိ ေရႊၿပားေပါင္း (၁၃၁၅၃) ၿဖင့္ကပ္ထားသည္ ။၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ေရႊၿပားအကြက္ေပါင္း (၁၂၇၆ ) ကြက္ ၊ ၁၉၇၃-၇၄ ခုတြင္ ေရႊၿပားအကြက္ေပါင္း ( ၁၂၅၈ ) ကြက္ထပ္မံကပ္လွဴရာ စုစုေပါင္းေရႊၿပား (၁၅၆၈၇) ၿပားရိွခဲ့သည္ ။ ေရႊတိဂံုေစတီ၏ ထီးေတာ္သည္ စိန္ဖူးအထိ ၄၃ ေပ ၈လက္မအၿမင့္ရွိသည္ ။ စိန္ဖူး
ေတာ္မွာ အလြန္ၾကီးမား၍တန္ဖုိးမၿဖတ္ႏုိင္ေသာ စိန္ၾကီးၿဖစ္၍ ၄င္းကို အၿခားစိန္ဖူးငယ္မ်ား၀န္းရံလ်က္ ကပ္လွဴထားသည္ ။ငွက္ၿမတ္နားေတာ္တြင္ စိန္လုံးေရ ၁၀၉၈ လုံး (ရတီခ်ိန္ ၂၄၀ ) ေက်ာ္ ႏွင့္ အၿခားေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ား ၁၃၃၈ လုံး ကပ္လွဴထားသည္ ။ ဆပ္သြားဖူးေတာ္တြင္ ေက်ာ္မ်က္ရတနာမ်ဳိးစုံ (၈၈၆) လုံးကပ္လွူထားသည္ ။ ဤထီးေတာ္တြင္ အဖုိးတန္ ေရႊ ၊ ေငြ ၊ စိန္ ။ေက်ာက္သံ ၊ ပတၱၿမား တုိ့သာမက ေရႊဆည္းလည္း ၊ေငြဆည္းလည္း ၊ မုိးၾကိဳးဆည္းလည္း ၊ သံေသဆည္းလည္း စသည္ၿဖင့္ ဆည္းလည္းေပါင္း မ်ားစြာကပ္လွဴထားသည္ ။ ေစတီေတာ္တြင္ ပန္းတင္ခုံ ေစတီ ၊မုဒ္ဦးေစတီ ၊ ဂႏၶကု
ဋီတုိက္ ၊ အာရုဏ္ခံတန္ေဆာင္း စသည္တု့ိအၿပင္ မေရတြက္ႏုိင္ေအာင္မ်းၿပားလွေသာ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ားႏွင့္ ေစတီငယ္မ်ားလည္းရွိသည္ ။ ေစတီေတာ္ရင္ၿပင္ေပၚတြင္ ေခါင္းေလာင္းေပါင္းမ်ားစြာလည္းရွိသည္ ။ အၾကီးဆုံးေခါင္းေလာင္းၾကီးႏွစ္ခုမွာ မဟာသိသႏၵဃ႑ ေခါင္းေလာင္းၾကီး ႏွင့္ မဟာဃ႑ ေခါင္းေလာင္းၾကီးတု့ိၿဖစ္သည္ ။ မဟာသိသႏၵဃ႑
ေခါင္းေလာင္းၾကီးမွာ ၁၈၄၁ ခုႏွစ္တြင္ သာယာ၀တီမင္းလွဴဒါန္းေသာ ေခါင္းေလာင္းၾကီးၿဖစ္သည္ ။ ေၾကးခ်ိန္ ၂၅၉၄၀၄၉က်ပ္သား (၄၂-တန္) အေလးခ်ိန္ရွိ၍ အၿမင့္ ရွစ္ေပခြဲရွိသည္ ။အေရွ႔ေၿမာက္ေထာင့္ရွိ ေဆာင္းတန္းအတြင္း၌ ထားရွိသည္ ။မဟာဃ႑ ေခါင္းေလာင္းၾကီးမွာ ၁၇၇၈ ခုႏွစ္တြင္ စဥ့္ကူးမင္းလွဴဒါန္းခဲ့ေသာ ေခါင္းေလာင္းၾကီးၿဖစ္သည္ ။ ေၾကးခ်ိန္ ၁၅၅၅၅ ပိႆရွိ၍ခုနစ္ေပၿမင့္သည္ ။ အေနာက္ေၿမာင့္ေထာင့္ ေဆာင္းတန္းတြင္ထားရွိပါသည္ ။ အဂၤလိပ္လက္ထက္တြင္ထုိေခါင္းေလာင္းၾကီးကို အဂၤလန္သုိ႔ သယ္ေဆာင္ရာ ရန္ကုန္ၿမစ္ထဲသုိ့က်ခဲ့သည္ ။ ေနာင္ ၁ ႏွစ္ခန့္ၾကာမွသာ ၿပန္လည္
ဆည္ယူ၍ မူလေနရာ၌ၿပန္လည္ထားရွိေပသည္ ။ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ၾကီးသည္ ၿမန္မာႏုိင္ငံသားတုိ့၏ အထြတ္အၿမတ္ၿပဳရာေစတီေတာ္မ်ားတြင္ တစ္ဆူပါ၀င္ပါသည္ ။
ၿမတ္ဗုဒၶပုံေတာ္မ်ား
ဗုဒၶၿမတ္စြာဘုရားပုံေတာ္မ်ားအား ကုိးကြယ္လိုသူမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္ကာ ပူေဇာ္လိုက္ပါသည္ ။ မိမိလုိခ်င္ေသာပုံေတာ္အား
click ႏွိပ္ယူကာ ကုိးကြယ္ႏုိင္ပါသည္ ။ Table ၿဖင့္အသုံးၿပဳထားပါသၿဖင့္ ဆက္လက္ဖတ္ရွု႔ရန္ကုိ ႏွိပ္မွသာ ပုံေတာ္မ်ားကို
ရရွိမွာၿဖစ္ပါသည္ ။
ကုိးမုဒ္ၿပန္ေလွခြင္းေတာင္တန္ခုိးၾကီးဘုရားသမုိင္း
ေရွးအခါက ယခုေလွခြင္းေတာင္ဟု ေခၚေ၀ၚလွ်က္ရွိေသာ ေတာင္ေတာ္ႏွင့္ ေတာင္ေတာ္၏ပါတ္၀န္းက်င္တြင္ သစ္ေတာမ်ားထူထပ္လွ်က္ညိဳ့မွိဳင္းစြာ တည္ရွိေနေပသည္ ။ ေတာင္ထိပ္အနီး ေတာင္ေစာင္းပါတ္စန္းက်င္တြင္ အရိယာႏြယ္၀င္သူေတာ္စင္မ်ား ကိန္းေအာင္းေမြ႔ေပ်ာ္ဘြယ္ရာ ေက်ာ္လွုိဏ္ဂူငယ္ ကုိးခုခန္႔မွာ ဘသာ၀အေလ်ာက္တည္ရွိလွ်က္ရွိေပသည္ ။၄င္းေက်ာက္လွုိဏ္ဂူငယ္မ်ားသုိ႔ ရံဖန္ရံခါ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွ ရေသ့ရဟန္းပုဂၢိဳလ္မ်ားလာေရာက္တရားအားထုတ္ေနထုိင္ၾကေလသည္ ။ တစ္ေန႔ေသာအခါတြင္ ဦးဓမၼသာမိ ဘြဲ႔အမည္ရ ရဟန္းပုဂၢိဳလ္တစ္သီးသည္ ယခုကိုးမုဒ္ၿပန္ေစတီတည္ရွိရာေနရာႏွင့္မနီးမေ၀းတြင္ တည္ရွေသာ ေက်ာက္လွိဳင္ဂူငယ္တစ္ခုတြင္ ေရာက္ရွိသီတင္းသုံးေနထုိင္လ်ွက္ရွိေလသည္ ။
ယင္းကဲ့သုိ့ေနထုိင္ရင္း တရားဘာ၀နာက်င့္ၾကံၾကိဳးကုတ္အားထုတ္ေလရာ တစ္ညေသာအခ်ိန္တြင္ ေက်ာ္ကလွုိဏ္ဂူအတြင္း၌တရားအားထုတ္ေနစဥ္ ယခုကိုးမုဒ္ၿပန္လုရားတည္ထားရာေနရာမွ အေရာင္တဖိတ္ဖိတ္ေတာက္လွ်က္ရွိေသာ ပတၱၿမားလုံးၾကီးကုိၿမင္ေတြ႕ရၿပီး ၊ ၄င္းပတၱၿမားၾကီးအား ဌာပနာၿပဳ၍ နတ္ ၊ သၾကား ၊ၿဗဟၼာမ်ားမွ ဘုရားတည္ေနသည္ကုိ တရားအာရုံ၌ေပၚေပါက္လာၿပီး ေတြ႔ၿမင္ဖူးေမွ်ာ္လုိက္ရေလသည္ ။ ယင္းသုိ႔ထူးၿခားအံ့ဖြယ္ ၿဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ နံနက္မုိးေသာက္လင္းေသာ
အခါ ယမန္ေန႔ညက တရားအာရုံ၌ ၿမင္ေတြ႔ဖူးေမွ်ာ္လုက္ရေသာ ေနရာအား လုိက္လံရွာေဖြရာ ၿခဳံႏြယ္ပိတ္ေပါင္းမ်ားအတြင္းမွမုဒ္ကုိးမုဒ္ႏွင့္ ဥာဏ္ေတာ္ကုိးမုိက္ခန္႔ရွိေစတီတစ္ဆူကို ပထမဦးဆုံးေတြ႔ၿမင္ဖူးေမ်ွာ္လုိက္ရေလသည္ ။
ဆရာေတာ္သည္ ၀မ္းေၿမာက္စြာၿဖင့္ အမ်ားၿပည္သူမ်ားေတြ႔ၿမင္ဖူးေမွ်ာ္ႏုိင္ေစရန္ရည္ရြယ္၍ ေစတီပါတ္၀န္းက်င္ရွိ ၿခဳံႏြယ္ပိတ္ေပါင္းမ်ားအားရွင္းလင္းရင္း ဆရာေတာ္ၾကီး၏ ၀တ္အာရုံ၌ နတ္သၾကား ၊ ၿဗဟၼာမ်ားမွ တည္ထားကိုးကြယ္ခဲ့သည့္ ဤမ်ွတန္ခုိးၾကီးမားေသာ ဘုရားအား သတၱ၀ါအမ်ားကပ္သုံးပါးမွ ေက်ာ္နင္းႏုိင္ေစရန္ ရည္သန္လွ်က္ ကုိးေတာင္ၿပည့္ ဘုရားအၿဖစ္ဆက္လက္ၿပဳၿပင္မြမ္းမံတည္ထားရန္ စိတ္အာရုံက်ေရာက္လာခဲ့ေပသည္ ။ သုိ႔ရာတြင္ ရဟန္း၀တ္ၿဖင့္ ဘုရားတည္ရန္ ၀ိနည္း
ေတာ္ႏွင့္မညီ အခက္အခဲရွိမည္စုိးသၿဖင့္ ရဟန္းဘ၀မွသိကၡာခ်၍ ရေသ့အၿဖစ္ၿဖင့္အသြင္ေၿပာင္းၿပီး ကုိးေတာင္ၿပည့္ ဘုရားအၿဖစ္ဆက္လက္ၿပဳၿပင္မြမ္းမံတည္ထားကာ သတၱ၀ါအမ်ား ကပ္သုံးပါးမွ ေက်ာ္နင္းႏုိင္ေစရန္အဓိဌာန္ၿဖင့္ ေစတီေတာ္၏ဘြဲ႔အမည္အား "ကုိးမုဒ္ၿပန္ကပ္ေက်ာ္ပတၱၿမားေစတီ"ဟု ဘြဲ႔အမည္ေပးလွ်က္ ကုိးန၀င္းေက်ေစရန္ အတြက္ မန္က်ည္းကုိးပင္ ၊ ထန္းကုိးပင္ ၊ ပိေတာက္ကုိးပင္ တုိ့အားေစတီရင္ၿပင္ေတာ္ေပၚတြင္ အဓိဌာန္ၿဖင့္စုိက္ပ်ိဳးခဲ့ေလသည္ ။သုိ့ၿဖစ္၍ ထုိကုိးမုဒ္ၿပန္ကပ္ေက်ာ္ ပတၱၿမားေစတီအား လူတစ္ရပ္ ၊ နတ္တစ္ရပ္ တည္ထားခဲ့သည္ဟု ေရွးလူၾကီးမ်ားမွေၿပာ
ဆုိခဲ့ၾကေလသည္ ။ မ်ားမၾကာမီ ေတာင္ေတာ္ေပၚသုိ႔ ရမည္းသင္းၿမိဳ႔စား ရဲသီဟႏွင့္ရဲဒိဗၺ တုိ႔ေရာက္ရွိလာၿပီး ထုိေစတီအားဖူးၿမင္ရ၍ ၾကည္ညိဳသဒၶါပြားမ်ားလာကာ ၄င္း၏ခ်စ္သူ "မယ္ၿဖဴ-မယ္ညိဳ" တုိ့၏လုိအင္ဆႏၵႏွင့္အညီ တစ္ဆင့္တုိး၍ ၿပဳၿပင္မြမ္းမံခဲ့ေလသည္ ။ ဆက္လက္၍ ၿမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၉၃ ခုႏွစ္တြင္ ေရဆင္းၿမိဳ႔ သူၾကီး ဦး လူေလးႏွင့္ ေရဆင္းေရႊေက်ာင္းေတာ္ေဘာ္ေရႊေက်ာင္းေတာ္ ၊ က်ည္ေတာင္ေရႊေက်ာင္းေတာ္ တုိ့မွ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား ၾကီးမွဴးလွ်က္ က်ည္ေတာင္ေက်းရြာ ၊ က်ည္ေတာင္ေရႊေက်ာင္းေတာ္ တုိ့မွဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား ၾကီးမွဴးလွ်က္ က်ည္ေတာင္ေက်းရြာ ၊ ေခါမေက်းရြာ တုိ့မွတပည့္ဒါယကာ ၊ဒါယိကာမမ်ားေပါင္းစုၿပီး ယခုဘုရားဥာဏ္ေတာ္အတုိင္း ရုပ္ပြားေတာ္ ကုိးဆူအပါအ၀င္ မုဒ္ကုိးမုဒ္ၿဖင့္ "ကိုးမုဒ္ၿပန္ဘုရား"
ဟူ၍ ဘြ႔ဲအမည္ေပးကာ ပိႆာခ်ိန္ (၁၀၀) ရွိ ေၾကးေခါင္းေလာင္းေတာ္ၾကီးကိုလည္း ထားရွိခဲ့ေလသည္ ။
၁၃၂၃ ခုႏွစ္ ၊ တေပါင္းလၿပည့္ေန႔တြင္ ေလွခြင္းေတာင္ တန္ခုိးၾကီးေက်ာင္း၌ သီတင္းသုံးေနထုိင္ခဲ့ေသာ သက္ေတာ္ (၁၁၅)ႏွစ္ရွိ သက္ေတာ္ရွည္ ရေသ့ၾကီး ဦး၎ဣႏၵမွထီးေတာ္ အသစ္ၿပန္လည္လဲလွယ္တင္လွဴခဲ့ေလသည္ ။ ၁၃၄၆ ခုႏွစ္ ၊ တေပါင္းလၿပည့္ေနတြင္ က်ည္ေတာင္အုပ္စု ၊ ပါတီ/ေကာင္စီအဖြဲ႔အစည္းမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ေလွခြင္းေတာင္ ေဂါပကအက်ဳိးေတာ္ေဆာင္
အဖြဲ႔ၾကီးမွဴး၍ ပ်ည္းမနားၿမိဳ႔နယ္ ၊ ေက်ာက္ခ်က္ေက်းရြာအုပ္စု ၊ အုိင္ေစာက္ေက်းရြာ ၊ မူလ၀ံသသစၥ၀ါဒီပဌမာန္ ၀ိသုဒိၶယ သာသနာၿပဳဆရာၾကီး ဦးသန္းေမာင္ ႏွင့္ တပည့္သားမ်ားအဖြဲ႔မွဆက္လက္၍ ထီးေတာ္အသစ္လဲလွယ္တင္လွဴခဲံေလသည္ ။၁၃၅၆ ခုႏွစ္ ၊ ေႏွာင္းတန္ခူးလဆန္း (၅) ရက္ေန႔တြင္ က်ည္ေတာင္အုပ္စု သံဃာ့နာယကဆရာေတာ္ၾကီးမ်ား ႏွင့္ ေလွခြင္းေတာင္ေဂါပက အက်ဳိးေတာ္ေဆာင္အဖြဲ႔ ၾကီးမွဴးလွ်က္ထီးဒကာၿဖစ္သူ ရမည္းသင္း ေရႊၿမင္တင္ ဘရေသ့ ကုန္းေဘာင္ဆက္ပဌမာန္န၀င္းဦးေအာင္ ႏွင့္ တပည့္သားမ်ားအဖြဲ႔မွ ဆက္လက္၍ ထီးေတာ္ကုိ အသစ္တဖန္လဲလွယ္ပူေဇာ္ခဲ့ၾကပါသည္ ။
ယခုအခ်န္အထိ သာသနာ့အလင္းေရာင္ ေလွခြင္းေတာင္တန္ခုိးၾကီး ကုိးမုဒ္ၿပန္ဘုရားအား ဗုဒၶပူဇနိယ ပူေဇာ္ပြဲအၿဖစ္ ႏွစ္စဥ္တန္ခူးလဆန္း (၃) ရက္ေန႔မွ (၈) ရက္ေန႔အထိ ကဇက္၀င္ပြဲေတာ္ရက္အၿဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး ပြဲလမ္းသဘင္မ်ားၿဖင့္ စည္ကားသုိက္ၿမိဳက္စြာ ပူေဇာ္က်င္းပလွ်က္ရွိပါသည္ ။သု့ိၿဖစ္ပါ၍ သမုိင္းသုေတသီမ်ား အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွေလ့လာသူမ်ား ၾကည္ညိဳသဒၵါပြားမ်ားလုိသူမ်ားအေနႏွင့္ သာသနာ့အလင္းေရာင္ ေလွခြင္းေတာင္သုိ့ လာေရာက္၍ဖူးေမွ်ာ္ ေလ့လာႏုင္ေစရန္အတြက္ ဖိတ္ေခၚတင္ၿပေရးသားလုိက္
ရပါသည္ ။
ေခါင္းေလာင္းေတာ္ၾကီး
ေခါင္းေလာင္းေတာ္ၾကီး၌ ေရးထုိးထားေသာ ကဗ်ည္းမွတ္တမ္း ....
ဇနႆပႆေကယ်ာ ေဂါမာဥတၱေရာ့ပမၼဟ၀ါတာ မုဒိၶမွိ သရိယ ဒါတုေစတီေက လေကၡတြာ မေနာရေမၼ သကဋ ဃ႑မနိႏၵာ မရနာေမနပူေဇတိ မေန ရေမၼာ ႏွလုံးေမ႔ေလ်ာ္ရာၿဖစ္ေသာ နဒီတိေရ ။ လွီေလွာတင္ေခခ်င္ ပခုန္းထမ္းေခါင္းရြက္ကုန္သည္အေပါင္းတု့ိေရာင္း၀ယ္ရာ ဆိတ္ကန္းလည္းၿဖစ္ထေသာ ၿမစ္နား၌ ဇနသ ဖႆထေကယ်ာ ။ ေက်ာင္းအမေငြခြန္းမွဴး သူၾကီးတုိ့သည္ ေက်းသားရြာသူအေပါင္းတု့ိကုိ ဒါနသီလကထာစေသာ စကားတု့ိၿဖင့္ ၾကည့္ရွု႔ေစာင္မ ႏွုိးေဆာ္ရၿဖစ္
ေသာေၾကာင့္ ၾကည္ေတာ္ရြာဟု သမုတ္တတ္ေသာ ၊ ဂါေမာရြာ၏ ဥတၱေရာ ၊ ကုသေလတာ ၊ ၿပင္းရာၿဖင့္ကြာေသာ ေၿမာက္အရပ္၌ မေနာရေမၼ လုန္းေမ႔ေလ်ာ္ရာၿဖစ္ေသာ ပပၸတ၀ါတာ မဒိၶမိေလၿဖင့္ အဟုတ္ၿပင္းထံေသာေၾကာင့္ ေလတြင္းေတာင္ဟု သမုဒ္အပ္ေသာ ေတာင္ထိပ္၌ သရိယဒါတုေစတီေက ဘုရားသိခင္ဒါတ္စစ္ေတာ္ က်ိန္း၀တ္ရာၿဖစ္ေသာ ေစတီေတာ္၌ မနိႏၵဓဇ နာေမန မနိႏၶဓေဇ ဘြဲ႔ေတာ္အမည္ရွိေသာ ေရဇင္းေရႊေက်ာင္း ပုဂၢိဳလ္သည္ သကဋဃ႑ိ ၊ အခ်န္တရာ
ရွိေသာ ေခါင္းၾကီးကုိ လေကၡတြာဆြဲထား၍ ပူေဇတိ ၊ ပူေဇာ္၏ဣဒံေမ ပုညံ ၀သုႏၵရံ နိပၸါန သကိၡေနာ ဟုတြာ ပါပုနိ ။
မယ္ၿဖဴ -မယ္ညိဳ နတ္သမုိင္း
ေလွခြင္းေတာင္ဘုရားရွိ မယ္ညိဳနတ္နန္းေဆာင္
မၿဖဴက ဆင္ၿဖဴေတာင္ေပၚတြင္ ဘုရားတစ္ဆူတည္ရန္ ရည္ရြယ္စတ္ကူး၍ မညိဳကေလွခြင္းေတာင္ေပၚတြင္ ဘုရားတစ္ဆူတည္ရန္ရည္ရြယ္စတ္ကူးထားၾကသည္ ။ သုိ့ေသာ္လည္း အခ်စ္ဦးမ်ားၿဖစ္ေသာ ရဲသီဟႏွင့္ ရဲဒိဗၺတုိ့ အလာကိုသာေစာင့္ေမ်ွာ္ေနခဲ့ၾကသည္ ။ ရဲသီဟႏွင့္ရဲဒိဗၺတုိ့ညီအစ္ကိုမွာ သုံးလၾကာၿပန္လာခဲ့ပါမည္ဟု ကတိမ်ားေပးထားခဲ့ေသာ္လည္း ရက္ ၊ လ ၊ ႏွစ္ တုိ့ကူးေၿပာင္းလာခဲ့ေသာ္လည္း ေပၚမလာခဲ့ေပ ။ထုိအခ်ိန္တြင္ ရွမ္းေစာ္ဘြားတစ္ဦးသည္ က်ည္ေတာင္နယ္ေၿမအတြင္းသုိ့ ေရာက္ရွိလာၿပီး မၿဖဴ-မညိဳတုိ့ ညီအစ္မႏွစ္ဦးကို ေတြ႕ၿမင္ေသာအခါ ႏွစ္ဦးလုံးအေပၚတြင္ ေမတၱာညႊတ္၍ ဇြတ္အတင္းၾကံည္ေလသည္။
မၿဖဴ-မညိဳတုိ့ ညီအမႏွစ္ဦးသည္ ရွမ္းေစာ္ဘြားရန္မွေ၀းေအာင္ ဆင္းရဲသားအသြင္ေဆာင္၍ က်ည္ေတာင္ရြာ၌မေနဘဲ အနီး
အနားရွိ ရြာငယ္မ်ားသုိ့ ေၿပးလႊားပုန္းေအာငး္ေနၾကရေလသည္ ။ရဲသီဟႏွင့္ရဲဒိဗတုိ့သည္က်ည္ေတာင္ရြာသုိ့ၿပန္ေရာက္လာေသာအခါ
အေၾကာင္းစုံကုိသိရ၍ ေစာ္ဘြားဘက္ေတာ္သားမ်ားႏွင့္တုိက္ပြဲၿဖစ္ပြါးၾကေလသည္ ။ တစ္ေန႔တြင္ ယခုေလွခြင္းေတာင္အနီး၌ တုိက္
ပြဲၿဖစ္ပြားေနစဥ္ မၿဖဴ-မညိဳတုိ့သည္ ပုန္းေအာင္းေနရာမွ တိတ္တဆိတ္ေရာက္ရွိလာၿပီး ရဲသီဟ ႏွင့္ ရဲဒိဗၺတုိ့အား သြားေရာက္ ေတြ႔ဆုံစဥ္ တုိက္ပြဲမွာၿပင္းထန္လာၿပီး ရန္သူဘက္မွပစ္ခတ္လုိက္ေသာ အဆိပ္လူးၿမွားသည္မၿဖဴ-မညဳိတုိ့ညီအစ္မႏွစ္ေယာက္အား ထိမွန္ၿပီး ၄င္းေနရာတြင္ပင္ ညီအမႏွစ္ေယာက္လုံးေသဆုံးခဲ့ရေလသည္ ။
မၿဖဴသည္ ဆင္ၿဖဴေတာင္ေတာင္ေတာ္တြင္ ဘုရားတည္ရန္စိတ္စြဲလန္း၍ ေသဆုံးခဲ့ရသူၿဖစ္သၿဖင့္ ဆင္ၿဖဴေတာင ္ေတာင္ေတာ္
တြင္ေတာင္ေစာင့္နတ္မယ္ၿဖစ္လွ်က္ ၊ မညိဳမွာ ေလွခြင္းေတာင္ေတာင္၌ ဘုရားတည္ရန္စိတ္စြဲလန္း၍ ေသဆုံးခဲ့ရသူၿဖစ္သၿဖင့္ ေလွခြင္းေတာင္ ေတာင္ေတာ္တြင္ေတာင္ေစာင့္နတ္မယ္ၿဖစ္ကာ "မယ္ၿဖဴ -မယ္ညိဳ" တုိ့အားနတ္ကြန္း နတ္နန္းမ်ားေဆာက္လုပ္၍ ယေန႔အခ်ိန္ထိႏွစ္စဥ္ထာ၀ရပူေဇာ္ပသခဲ့ၾကေလသည္ ။
ဗုဒၶဘာသာသမုိင္းအက်ဥ္း
ဗုဒၶဘာသာတုိ႔အတြက္ သိသင္႔သိထုိက္တဲ႔ ဗုဒၶ၀င္အက်ဥ္း (သုိ႔) ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာအက်ဥ္းေလးပါ။ သိလုိသူမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္ကာ ေရးသား ပူေဇာ္လုိက္ပါသည္။
ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ -၆၂၄-ဘီစီတြင္ (ျမန္မာလလုိ-၀ါဆုိလျပည့္၊ ၾကာသာပေတးေန႔တြင္) မယ္ေတာ္မာယာ၀မ္းၾကာ တုိက္တြင္ သေႏၶယူပါသည္။
ဘုရားေလာင္းသည္ -၆၂၃-ဘီစီ၊ (ျမန္မာလလုိ ကဆုန္လျပည့္၊ ေသာၾကာေန႔)တြင္ နီေပါႏုိင္ငံ၊ လုမၺိနီဥယ်ာဥ္၌ မယ္ေတာ္မာယာေဒ၀ီ၊ ခမည္းေတာ္သုေဒၶါဒနမင္းႀကီးတုိ႔မွ ေမြးဖြားခဲ႔ပါသည္။ ဘုရားေလာင္း နာမည္မွာ သိဒၶတၳျဖစ္ပါသည္။
(၁၆-ႏွစ္မွ ၂၉)ႏွစ္အထိ နန္းစည္းစိမ္းကုိ ခံစားပါသည္။)
ဘီစီ-၅၉၄-(ျမန္မာလလုိ-၀ါဆုိလျပည့္၊ တနလၤာေန႔)တြင္ အိမ္ရာတည္ေထာင္ လူ႔ေဘာင္ခြါကာ ေတာထြက္ေတာ္မူပါသည္။ (သက္ေတာ္ ၂၉-ႏွစ္ အရြယ္ ျဖစ္ပါသည္။)
၂၉-ႏွစ္မွ ၃၅-ႏွစ္အထိ ဒုကၠရစရိယာ-ပင္ပန္းေသာအက်င္႔ က်င္႔ခဲ႔ရပါသည္။)
ဘီစီ-၅၈၈-(ျမန္မာလလုိ-ကဆုန္လျပည့္၊ ဗုဒၶဟူးေန႔)တြင္ သဗၺညဳတဉာဏ္ေတာ္ကုိ ရရွိေတာ္မူပါသည္။ (သက္ေတာ္ ၃၅-ႏွစ္ အရြယ္ျဖစ္ပါသည္။)
၄င္းဘီစီ-၅၈၈-(ျမန္မာလလုိ-၀ါဆုိလျပည့္ စေနေန႔)တြင္ ပထမဆုံးေသာ ဓမၼစၾကာသုတ္ေတာ္ကုိ ဗာရာဏသီၿမိဳ႕အနီး မိဂဒါ၀ုန္ ေတာမွာ ေဟာေတာ္မူပါသည္။
မွတ္ခ်က္။ ။ဗုဒၶဂယာႏွင္႔ မိဂဒါ၀ုန္ေတာသည္ -၁၈-ယူဇနာ/ မုိင္အားျဖင္႔ -၁၄၄-မုိင္ ေ၀းပါသည္။
ဓမၼစၾကာတရားပြဲမွာ လူသားအေနနဲ႔ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးသာ ပါ၀င္ပါသည္။ ၄င္းတရားပြဲမွာ အရွင္ေကာ႑ညသည္ အ႐ုဏ္မတတ္မီ ေသာတာပန္တည္ပါသည္။
ေနာက္ဆက္လက္ၿပီး ဘုရားရွင္က-အနတၱလကၡဏသုတ္ကုိ ေဟာေသာအခါ ပဥၥ၀ဂၢီရဟန္းေတာ္ ငါးဦးစလုံး ရဟႏၱာ ျဖစ္ေတာ္မူၾကပါသည္။
ဘီစီ-၅၈၈-တြင္ ဘုရားရွင္သည္ ပထမဆုံးသာသနာျပဳခရီးစဥ္ကုိ စတင္ လုပ္ခဲ႔ပါသည္။
ဘီစီ-၅၄၃-(ျမန္မာလလုိ-ကဆုန္လျပည့္၊ အဂၤါေန႔)တြင္ ဘုရားရွင္ သက္ေတာ္(၈၀)၊ ၀ါေတာ္ (၄၅)တြင္ ကုသိနာ႐ုံ၊ အင္ၾကင္းေတာ၌ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူပါသည္။ ကဆုန္လဆုပ္(၅)ရက္၊ တနဂၤေႏြေန႔တြင္ အေလာင္းေတာ္ကုိ မီးပူေဇာ္ပါသည္။
ပထမသဂၤါယနာ-
ဘုရားရွင္ သက္ေတာ္(၃၅-မွ-၈၀)အတြင္း၊ ၀ါေတာ္အေနအားျဖင္႔(၄၅)၀ါအတြင္း ေဟာၾကားခဲ႔ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ တစ္စုတစ္ေ၀းတည္း စီးစဥ္ဖုိ႔ရန္ ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီး တစ္လအၾကာ--
ဘီစီ-၅၄၃-မွာ ပထမဆုံး သဂၤါယနာကုိ ရာဇၿဂိဳလ္ၿမိဳ႕၊ သတၱပဏၰိလႈိဏ္ဂူ၌ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ စုေပါင္းရြတ္ဆုိျခင္းဟူေသာ သဂၤါယနာတင္ၾကပါသည္။ ပထမသဂၤါယတင္ပြဲမွာ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္သည္ အရွင္မဟာကႆပျဖစ္၍ အရွင္ဥပါလိမေထရ္က ၀ိနည္းအရာတာ၀န္ယူ၍၊ အရွင္အာနႏၵာက သုတၱန္အရာတာ၀န္ယူပါသည္၊ အဖြဲ႔၀င္သံဃာေတာ္ (၅၀၀) ျဖစ္ပါသည္။ ၀ါေခါင္လဆုပ္ (၅)က စတင္က်င္းပကာ (၇)လၾကာပါသည္။ အေထာက္အပံ႔ဒကာေတာ္သည္ အဇာတသတ္မင္း ျဖစ္ပါသည္။
မွတ္ခ်က္။ ။ဗုဒၶပရိနိဗၺာန္ျပဳၿပီး ပထမသဂၤါယနာတင္ခ်ိန္က စတင္၍ (အဂၤလိပ္လုိ-B.E) သုန္းကာ ဗုဒၶသာသနာႏွစ္ကုိ စတင္ေရတြက္ပါသည္။ “သဂၤါယနာ”ဟူသည္ စုေပါင္းရြတ္ဆုိျခင္းဟု အဓိပၸါယ္ရပါသည္။
ဘုရားရွင္ေဟာၾကားခဲ႔ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္တုိ႔ကုိ အရွင္မဟာကႆပစေသာ မေထရ္အဆက္ဆက္တုိ႔ ဆက္ကာဆက္ကာ ေဆာင္ယူထိန္းသိမ္းခဲ႔တဲ႔ အစဥ္အလာကုိ အစြဲျပဳ၍ “ေထရိက”၊ ေနာက္ မေထရ္အစဥ္အဆက္တုိ႔ ထိန္းသိမ္းခဲ႔ေသာ ဗုဒၶအယူ၀ါဒအေနအားျဖင္႔ “ေထရ၀ါဒသာသနာ”အျဖစ္ အမည္တြင္ခဲ႔ပါသည္။
ဒုတိယသဂၤါယနာ-
(BC -443/B.E-100) သာသႏွစ္ (၁၀၀)အေရာက္မွာ ေ၀သာလီၿမိဳ႕၊ ၀ါဠဳကာ႐ုံေက်ာင္းမွာ ဒုတိယသဂၤါယနာတင္ပါသည္။ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္သည္ အရွင္ယသျဖစ္ပါသည္။ အရွင္သဗၺမိမေထရ္ႏွင္႔ အရွင္ေရ၀တမေထရ္တုိ႔က အဓိကတာ၀န္ယူကာ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ရြတ္ဆုိၾကပါသည္။ အဖြဲ႔၀င္ သံဃာေတာ္ (၇၀၀) ျဖစ္ပါသည္။ (၈)လ ၾကာပါသည္။ အေထာက္အပံ႔ေပးေသာဒကာသည္ ကာလာေသာကမင္းျဖစ္ပါသည္။
တတိယသဂၤါယနာ-
(BC-249/B.E-300) သာသနာႏွစ္ (၃၀၀)အေရာက္မွာ ပါဋလိပုတ္ၿမိဳ႕ေတာ္၊ အေသာကာ႐ုံေက်ာင္း၌ တတိယသဂၤါယနာ တင္ပါသည္။ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္မွာ အရွင္မဟာေမာဂၢလိပုတၱတိႆမေထရ္ျဖစ္၍ အရွင္မဟာကႆပမေထရ္ႏွင္႔ ကာက႑၏သားျဖစ္ေသာ အရွင္ယသမေထရ္တုိ႔က အဓိက တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ပါသည္။ အဖြဲ႔၀င္သံဃာေတာ္အေရအတြက္မွာ (၁၀၀၀) ျဖစ္ပါသည္။ ဤသံဂၤါယနာတင္ပြဲ၌ ၀ိနည္းေရးရာမ်ားကုိ အဓိကထားကာ ေဆြးေႏြးျခင္း ျပဳလုပ္ၾကပါသည္။ အေထာက္အပံ႔မင္းမွာ အေသာကမင္းႀကီးျဖစ္ပါသည္။ ဤတတိယသဂၤါယနာသည္ (၉)လ ၾကာပါသည္။
တတိယသဂၤါယနာတင္ၿပီးခ်ိန္ကစၿပီး (၉)တုိင္း (၉)ဌာနတုိ႔သုိ႔ အရွင္မဟာေမာဂၢလိပုတၱတိႆမေထရ္ႏွင္႔ အေသာကမင္းႀကီးတုိ႔ တာ၀န္ယူကာ သာသနာျပဳ ေစလႊတ္ေတာ္မူပါသည္။
(၉)တုိင္း (၉)ဌာနႏွင္႔ သာသနာျပဳမေထရ္မ်ား-
၁။ ကသၼီရႏွင္႔ဂႏၶာရအရပ္=အရွင္မဇၥ်ႏၱိကမေထရ္ ဦးေဆာင္ကာႂကြ။
၂။ မဟႎသကအရပ္=အရွင္မဟာေဒ၀မေထရ္ ဦးေဆာင္ကာႂကြ။
၃။ ၀န၀ါသိအရပ္= အရွင္ရကၡိတမေထရ္ ဦးေဆာင္ကာႂကြ။
၄။ အပရႏၱအရပ္=အရွင္ေယာနကဓမၼရကၡိတမေထရ္ ဦးေဆာင္ကာႂကြ။
၅။ မဟာရ႒အရပ္= အရွင္မဟာဓမၼရကၡိတမေထရ္ ဦးေဆာင္ကာႂကြ။
၆။ ေယာနကအရပ္=အရွင္မဟာရကၡိတမေထရ္ ဦးေဆာင္ကာႂကြ။
၇။ ဟိမ၀ႏၱာအရပ္= အရွင္မဇၥ်ိမမေထရ္ ဦးေဆာင္ကာႂကြ။
၈။ သု၀ဏၰဘူမိအရပ္= အရွင္ေသာဏမေထရ္ႏွင္႔ အရွင္ဥတၱရမေထရ္တုိ႔ ဦးေဆာင္ကာႂကြ။
၉။ တမၺပဏၰိ (သီဟုိဠ္)အရပ္=အရွင္မဟိႏၵမေထရ္ ဦးေဆာင္ကာႂကြ။
စတုတၳသဂၤါယနာ-
(B.C 94/ B.E 450) သာသနာေတာ္သကၠရဇ္ (၄၅၀)-အေရာက္တြင္ သီဟုိဠ္၊ မလယဇနပုဒ္၊ အာေလာကလႈိဏ္တြင္ စတုတၳသဂၤါယနာတင္ပါသည္။ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္မွာ မဟာဓမၼရကၡိတမေထရ္ျဖစ္၍ အဖြဲ႔၀င္ဆရာေတာ္အေရအတြက္သည္ (၅၀၀) ျဖစ္ပါသည္။ -၁-ႏွစ္အခ်ိန္ယူကာ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ၾကပါသည္။ အေထာက္အပံ့ေပးေသာဒကာသည္ ၀ဋၬဂါမဏိမင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤစတုတၳသဂၤါယနာတြင္ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေပရြက္တြင္ အကၡရာေရးျခင္းျဖင္႔ သဂၤါယနာတင္ခဲ႔ၾကပါသည္။
ႏုိင္ငံမ်ားႏွင္႔ ဗုဒၶသာသနာေရာက္ရွိပုံ-
ဗုဒၶဘာသာႏွင္႔ျမန္မာႏုိင္ငံ-
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ 3rd Century A.D-တြင္ ဗုဒၶသာသနာ စတင္ေရာက္ရွိပါသည္။
ဗုဒၶဘာသာနဲ႔တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ-
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ 1st Century A.D-တြင္ ဗုဒၶဘာသာစတင္ေရာက္ရွိပါသည္။
ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံ-
ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံမွာ A.D 189-တြင္ ဗုဒၶဘာသာစတင္ေရာက္ရွိပါသည္။ တ႐ုတ္မွ တဆင္႔ေရာက္ရွိျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ဗုဒၶဘာသာႏွင္႔ ကုိရီးယားႏုိင္ငံ-
ကုိရီးယားႏုိင္ငံမွာ A.D 372-ႏွစ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာစတင္ေရာက္ရွိပါသည္။
ဗုုဒၶဘာသာႏွင္႔ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ-
ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသုိ႔ A.D ၅၅၂၊ သာသနာေတာ္ႏွစ္ -၁၀၉၅-တြင္ ဗုဒၶသာသနာစတင္ေရာက္ရွိပါသည္။
ဗုဒၶဘာသာႏွင္႔ ကေမၻာဒီယားႏုိင္ငံ-
ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံသုိ႔ A.D -၅-ရာစုတြင္႔ ဗုဒၶဘာသာစတင္ေရာက္ရွိပါသည္။
ဗုဒၶဘာသာႏွင္႔ ထုိင္းႏုိင္ငံ-
ထုိင္းႏုိင္ငံသုိ႔ A.D -၆-ရာစု၊ သာသနာေတာ္ႏွစ္ -၁၃၀၀-တြင္ ဗုဒၶသာသနာစတင္ေရာက္ရွိပါသည္။
ဗုဒၶဘာသာႏွင္႔ အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံ-
အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံသုိ႔ A.D -၆-ရာစုတြင္ ဗုဒၶသာသနာေရာက္ရွိပါသည္။
ဗုဒၶဘာသာႏွင္႔ တိဗက္ႏုိင္ငံ-
တိဗက္ႏုိင္ငံသုိ႔ A.D -၇-ရာစုတြင္ ဗုဒၶသာသနာစတင္ေရာက္ရွိပါသည္။
ဗုဒၶဘာသာႏွင္႔ ႐ုရွားႏုိင္ငံ-
႐ုရွားႏုိင္ငံသုိ႔ A.D -၁၇-ရာစုတြင္ ဗုဒၶသာသနာစတင္ေရာက္ရွိပါသည္။
အိႏၵိယႏုိင္ငံႏွင္႔ ဗုဒၶသာသနာ-
အိႏၵိယႏုိင္ငံတြင္ A.D -၆-ရာစုေလာက္ကစၿပီး ဗုဒၶသာသနာ တေျဖးေျဖး ကြယ္ေပ်ာက္သြားခဲ႔ပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ပုဂံဗုဒၶသာသနာ-
ျမန္မာႏုိင္ငံ ပုဂံသုိ႔ A.D -၁၁-ရာစုေလာက္တြင္ ဗုဒၶသာသနာေရာက္ရွိပါသည္။ အရွင္အရဟံႏွင္႔ အေနာရထာမင္းႀကီးတုိ႔ ဦးစီးကာ ျမန္မာျပည္ဗုဒၶသာသနာ ပုိမုိစည္ပင္ျပန္႔ပြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ႔ၾကပါသည္။
ပဥၥမသဂၤါယနာ-
A.D -၁၈၇၁/ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ႏွစ္ -၂၄၁၅-ခု/ ျမန္မာသကၠရစ္ -၁၂၃၂-ခုႏွစ္၊ တန္ေဆာင္မုန္းလတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ မႏၱေလးေတာင္ေျခတြင္ ပဥၥမသဂၤါယနာတင္ပါသည္။ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္မွာ မႏၱေလး၊ ဒကၡိဏာရာမေက်ာင္းတုိက္ဆရာေတာ္ အရွင္ဇာဂရာဘိ၀ံသမေထရ္ျဖစ္၍၊ အဖြဲ႔၀င္ဆရာေတာ္အေရအတြက္မွာ ၂၄၀၀-ျဖစ္ပါသည္။ အေထာက္အပံ႔ဒကာမွာ မင္းတုန္းမင္းႀကီး ျဖစ္ပါသည္။ ဤ ပဥၥမသဂၤါယနာတြင္ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကုိ ေက်ာက္ထက္အကၡရာတင္ျခင္းျဖင္႔ သဂၤါယနာ တင္ခဲ႔ၾကပါသည္။ ေက်ာက္ခ်ပ္ေရ-၇၂၉-ခ်ပ္ရွိပါသည္။ ေက်ာက္ထက္အကၡရာတင္ရာ၌ ၾကာခ်ိန္မွာ (၇)ႏွစ္၊ (၆)လႏွင္႔ (၁၄) ရက္ၾကာပါသည္။
ဗုဒၶသာသနာေတာ္အလံႏွင္႔ သမုိင္း-
A.D -၁၈၈၀-ခုႏွစ္တြင္ ဗုဒၶသာသနာ႔အလံကုိ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား စစ္ဗုိလ္ႀကီး -Henry Steel Olcott-က စတင္ တီထြင္ခဲ႔ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အဂၤလန္ႏုိင္ငံ၌ ပထမဆုံးေသာ ဗုဒၶသာသနာ႔အဖြဲ႔အစည္း-
A.D -၁၈၈၁-ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလန္ႏုိင္ငံတြင္-ပါဠိက်မ္းစာအဖြဲ႔အစည္း-ဆုိၿပီး ပထမဆုံးေသာ ပိဋကတ္အဖြဲ႔အစည္း အဂၤလန္ႏုိင္ငံတြင္ စတင္ေပၚေပါက္ခဲ႔ပါသည္။ တည္ေထာင္သူမွာ -T.W. Rhys Davids- ျဖစ္ပါသည္။ သူသည္ မူရင္း ခရစ္စ္ယာန္ဘာသာ၀င္ျဖစ္ပါသည္။
ဗုဒၶဘာသာ အိႏၵိယႏုိင္ငံတြင္ျပန္လည္ေမြးဖြားျခင္း-
A.D -၁၈၉၁-ခုႏွစ္တြင္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံမွ အနာဂါရိကဓမၼပါလသူေတာင္စင္ႀကီးဦးေဆာင္ကာ အိႏိၵယႏုိင္ငံ၊ ဗုဒၶဂယာမွာ မဟာေဗာဓိအဖြဲ႔အစည္းဆုိၿပီး ဗုဒၶဘာသာ ျပန္လည္တည္ေထာင္ပါသည္။
A.D -၁၉၅၆-ခုတြင္ အိႏိၵယႏုိင္ငံသား Dr. B.R Ambedkar-ဦးေဆာင္ၿပီး အိႏိၵယႏုိင္ငံတြင္ ဗုဒၶသာသနာပုိမုိ ျပန္႔ပြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ႔ပါသည္။ ၁၉၅၆-ခု၊ ေအာက္တုိဘာ -၁၄-ရက္တြင္ အိႏိၵယႏုိင္ငံသား (၁)သန္းခန္႔ ဗုဒၶဘာသာအျဖစ္သုိ႔ ကူးေျပာင္းၾကပါသည္။
ဆ႒သဂၤါယနာ-
A.D ၁၉၅၄-၅၆/ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ႏွစ္ ၂၄၉၈-ခု၊ ျမန္မာသကၠရဇ္ ၁၃၁၆-ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ကမၻာေအး၊ မဟာပါသာဏလႈိဏ္ဂူ၌ ဆ႒သဂၤါယနာတင္ပါသည္။ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္မွာ ေညာင္ရမ္းဆရာေတာ္ အရွင္ေရ၀တမေထရ္ျဖစ္၍၊ အဓိကတာ၀န္ယူ ရြတ္ဖတ္သရဇၥ်ာယ္ေသာမေထရ္မ်ားမွာ မဟာစည္ဆရာေတာ္ႏွင္႔ မင္းကြန္းဆရာေတာ္တုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။ အဖြဲ႔၀င္ဆရာေတာ္အေရအတြက္မွာ ေထရ၀ါဒ (၅)ႏုိင္ငံ (သီရိလကၤလာ၊ ျမန္မာ၊ ထုိင္း၊ ေလာ၊ ကေမၻာဒီယား)တုိ႔မွ (၂၅၀၀)ေသာ မေထရ္တုိ႔ျဖစ္ပါသည္။ အျခားေသာ ႏုိင္ငံ (၂၄)ႏုိင္ငံတုိ႔မွလည္း အကူအညီမ်ား ေပးၾကပါသည္။ အေထာက္အပံ႔ဒကာမွာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုႏွင္႔ ျမန္မာျပည္သူ၊ ျပည္သားမ်ား ျဖစ္ပါသည္။
မွတ္ခ်က္။ ။ဤဆ႒သဂၤါယနာတင္ပြဲမွာ ပါဠိေတာ္တင္မက အ႒ကထာ၊ ဋီကာမ်ားကုိပါ ျပန္လည္ စစ္ေဆးဆုံးျဖတ္ျခင္းျဖင္႔ သဂၤါယနာတင္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အိႏၵိယႏုိင္ငံႏွင္႔ ၀ိပႆနာ-
A.D -၁၉၆၅၊ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ႏွစ္ -၂၅၁၂-ခုႏွစ္တြင္ ဆရာႀကီးဦးဂုိအင္ကာဦးေဆာင္ၿပီး အိႏၵိယႏုိင္ငံတြင္ ဗုဒၶဘာသာ ၀ိပႆနာတရား ျပန္လည္ အျမစ္တြယ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ပါသည္။
ပထမဆုံးေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀က္ဘ္ဆုိက္-
A.D -၁၉၉၈-ေမလတြင္ Nibbana.com-ဟူေသာ ပထမဆုံးဗုဒၶဘာသာ၀က္ဘ္ဆုိက္ကုိ အဂၤလန္ႏုိင္ကေန ဖန္တီးႏုိင္ခဲ႔ပါသည္။
အာဖစ္ဂန္နစ္တန္မွ (Bamiyan)ဗမီယန္ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္-
A.D-၂၀၀၁၊ မတ္လတြင္ အာဖစ္ဂန္နစ္တန္မွ ကမၻာ႔အံဖြယ္ရပ္ေတာ္မူ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ကုိ တာလီဘမ္တုိ႔၏ ဖ်က္ဆီးျခင္းကုိ ခံခဲ႔ရပါသည္။
www.tknn.org မွကူးယူေဖာ္ၿပထားၿခင္းၿဖစ္ပါသည္
ၾကက္ဆူအုိင္သုိက္မွ သုိက္စာ ( သုိ႔ ) ေလွခြင္းေတာင္သမုိင္း
အခန္း (၄)
ေလွခြင္းေတာင္သမုိင္း
ယင္းသုိ႔ မိခင္ဖခင္မ်ား ၿပန္မလာသည့္ အခါ အၿမဲတမ္းသြားေရာက္ေမွ်ာ္ၾကည့္ခဲ့ရေသာ ရြာေလးအား " ၾကည့္ေတာင္ရြာ " ဟုေနာင္တြင္အမည္တြင္ခဲ့ေလသည္ ။ ကာလေရြ႔လ်ားလာေသာအခါ ယခု "က်ည္ေတာင္ရြာ" ဟုအမည္တြင္ခဲ့ေလသည္ ။
ထုိင္ၾကေလသည္ ။
ကြ်မ္း၀င္၍ ေမတၱာမ်ွခဲ့ၾကေလသည္ ။
အေမ့အလြမ္းေၿပမ်ား
အေမ့ကို လြမ္းတုိင္း အေမသီခ်င္းေတြကုိနားေထာင္တတ္တဲ့ သားပါအေမ ။ ဘယ္လုိေနရာကိုပဲေရာက္ေရာက္သားကေတာ့အေမ့ကိုအၿမဲတမ္းတသတိရေနတဲ့ သား ပါအေမ ။ သားလုိ အေမ နဲ႔ခြဲၿပီးေနရသူမ်ားအားလုံး ဆႏၵေတြၿပည့္စုံပါေစလုိ့သားအၿမဲတမ္းဆုေတာင္းေပးေနမွာပါ ။ သားခ်စ္တဲ့ ေမေမ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေၿမ႔ေနပါေစ လုိ႔ သားၾကီးအၿမဲတမ္း ဘုရားမွာ ဆုေတာင္းေနပါတယ္ ေမေမ ။ ကိုၿဖိဳး
က်ည္ေတာင္ရြာသမုိင္း
က်ည္ေတာင္ရြာႏွင့္ရမည္းသင္းၿမိဳ႔မွာ ကုန္းလမ္းခရီးၿဖင့္ကူးသန္းေရင္း၀ယ္ႏုိင္သည္။ ထုိ့ေၾကာင့္ေရွးအခါက အထက္အရပ္ႏွင့္ေအာက္အရပ္ ကုန္သည္မ်ားကုန္စည္ဖလွယ္ရာရြာကေလးၿဖစ္ခဲ့သည္။က်ည္ေတာင္ရြာ၏ ေၿမာက္ပုိင္းတြင္ ကုန္းၿမင့္တစ္ခုရွိသည္။ ရြာကုန္းဟုေခၚခဲ့ၾကသည္။အေနာက္ပုိင္းကာလအတန္ၾကာေသာအခါ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးေကာင္းေသာ ဤရြာကေလးသုိ႔ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား ေရာက္ရွိလာၿပီး ဤရြာကုန္းေပၚတြင္ ေဟာ္နန္းတစ္ခုတည္ေဆာက္၍ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ား ၾကီးစုိးေနထုိင္ခဲ့ၾကေလသည္။က်ည္ေတာင္ေက်းရြာကုိ ေရွးအခါက "ၾကည့္ေတာင္ရြာ" ဟုေခၚၾကသည္။ ၾကည့္ေတာင္ရြာဟု ေခၚဆုိၾကၿခင္းမွာ ေပါင္းေလာင္းၿမစ္၏ အေရွ႔ဘက္ကမ္းရွိ ေတာင္တန္းၾကီးမ်ားကုိ ၾကည့္လွ်င္ အလြန္ ၾကည္ႏူးဖြယ္ ရွု႔ခင္းၾကီးအၿဖစ္ ေတြ႔ၿမင္ရၿပီးသာယာေသာ ေတာင္တန္းၾကီးမ်ား၏ ရွု႔ခင္းမ်ားကို ၾကည့္ရေသာေၾကာင့္ "ၾကည့္ေတာင္ရြာ" ဟု၄င္း၊ ေလွခြင္းေတာင္သုိက္သမုိင္းအရ "မယ္ၿဖဴ-မယ္ညိဳ" တုိ႔ ညီအမသည္ ငယ္စဥ္က မိဘႏွစ္ပါးကုိ သြားေရာက္ၾကိဳၾကသည့္ အခါတုိင္ အၿမဲေမ်ွာ္ၾကည့္ခဲ့ရ
ေသာ ရြာကေလးၿဖစ္၍၄င္း၊ "ၾကည္ေတာင္ရြာ " ဟု အမည္တြင္ခဲ့ေလသည္။ ေနာင္ကာလေရြ႔လ်ားလာေသာအခါ "ၾကည့္္ေတာင္ရြာ"မွ ယခုအခါ "က်ည္ေတာင္ရြာ" ကေလးၿဖစ္လာခဲ့ေပသည္။
ဘုိးဘုိးေအာင္ႏွင္ဘုိးမင္းေခါင္
အဘဘုိးဘုိးေအာင္ ႏွင့္ အဘဘုိးမင္းေခါင္ စံနန္းပုံ
ဘုိးဘုိးေအာင္ႏွင့္ဘုိးမင္းေခါင္ 
ဘုရားေတာင္ေပၚသုိ႔
ဘုရားေတာင္ေပၚသုိ႔တက္ရန္ ပထမဆုံးေစာင္းတန္းအား ေတြ႔ၿမင္ေသာပုံ
ေစာင္းတန္းႏွင့္မလွမ္းမကမ္းရွိ ကန္နားေက်ာင္းတုိက္ပုံ
မယ္ညိဳစံနန္းေဆာင္
