ရန္ကုန္သုိ႔ေရာက္ရွိသူတုိင္းသည္ ေရႊေတာင္ၾကီးေပါက္ေနသည့္ပမာ ဖူးေတြ႕ရေသာေစတီေတာ္မွာ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ပင္ၿဖစ္ပါသည္ ။ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္သည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔လယ္ရွိ ပဲခူးရုိးမ၏ေတာင္ဘက္ဆုံးအစြယ္ၿဖစ္ေသာ သိဂၤုတၱရကုန္းေပၚတြင္တည္ရွိပါသည္ ။ လြန္ခဲံေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခုႏွစ္ ၊ တေပါင္းလၿပည့္ေန႔တြင္ ဥကၠလာပမင္းၾကီးတည္ထားကုိးကြယ္ခဲ့သည္ ။ ေစတီေတာ္တြင္ တဖုႆႏွင့္ ဘလိႅက ကုန္သည္ညီေနာင္တုိ့ ပင့္ေဆာင္လာေသာ ေဂါတမၿမတ္စြာဘုရား၏ ဆံေတာ္ရွစ္ဆူကို ဌာပနာထားသည္ ။ ထု့ိၿပင္ဘဒၵကမၻာ၌ ပြင့္ေတာ္မူၿပီးေသာ ကကုသံဘုရား၏
ေတာင္ေ၀ွးေတာ္ ၊ ေကာဏဂုံဘုရား၏ ေရစစ္ေတာ္ ၊ ကႆပဘုရား၏ ေရသႏုတ္ေတာ္တုိ့ကုိ လည္းဌာပနာထားေတာ္မူထားခဲ့သည္ဟုဆုိခဲ့ပါသည္ ။ ထုိ့ေၾကာင့္ပင္လွ်င္ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ကုိ "ေလးဆူဓါတ္ပုံေရႊတိဂုံ" ဟူ၍လည္းေခၚေ၀ၚၾကေပသည္ ။ ေရႊတိဂုံေစတီကို တည္ထားရာတြင္အဆုိပါ ဓါတ္ေတာ္မ်ားကိုဌာပနာၿပဳကာ ေၾကးၿဖဴေစတီ ၊ေၾကးနီေစတီ ၊ ေက်ာက္ၿဖဴေစတီ ၊ သံေစတီ ၊ အုတ္ေစတီ စသည္ၿဖင့္ အထပ္ထပ္ငုံ၍ တည္ခဲ့သည္ ။
စတင္တည္စဥ္က ဥာဏ္ေတာ္ (၄၄)ေတာင္ (၆၆-ေပ) သာရွိခဲ့သည္ ။ ထုိ့ေနာက္ ငမ္းအဆက္ဆက္ ၊ၿပည္သူအဆက္ဆက္တုိ့ ဆက္လက္မြမ္းမံတည္ခဲ့ၾကသည္ ။မြန္ဘုရင္ ဗညားက်န္း၏လက္ထက္တြင္ ဥာဏ္ေတာ္ ၃၀၂ ေပအၿမင့္ရွိေအာင္ တုိးၿမွင့္တည္ခဲ့သည္ ။ ဗညားက်န္း၏ ႏွမေတာ္ ဘုရင္မၾကီး ရွင္ေစာပု (၁၄၅၃-၁၄၇၂) လက္ထက္တြင္ထပ္မံၿပဳၿပင္ရာ ယခုဖူးေၿမာ္ရေသာ ပုံစံအတုိင္းၿဖစ္လာသည္ ။ဆင္ၿဖဴရွင္မင္း လက္ထက္ (၁၇၇၄) ႏွစ္တြင္ထပ္မံၿပဳၿပင္ရာ ယေန႔ဖူးေၿမွာ္ရေသာ ဥာဏ္ေတာ္အၿမင့္ ၃၂၆ ေပအထိၿမင့္မား
လာခဲ့ေပသည္ ။ ေရႊတိဂုံေစေတီကုန္းေတာ္၏ အၿမင့္မွာ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာၿပင္အထက္ေပ ၁၉၀ ၿမင့္သည္ ။ ဘုရားၾကီး၏၀တၱကေၿမမွာ ၁၁၄ ဧကရွိသည္ ။ ေစတီေတာ္၏ ဥာဏ္ေတာ္အၿမင့္မွာ ၃၂၆ ေပရွိသည္ ။ ဖိနပ္ေတာ္ပါတ္လည္မွာ ၁၄၂၀ ေပအက်ယ္ရွိသည္ ။ ေစတီေတာ္၏ အထက္ပစၥယံတြင္ အရံေစတီငယ္ ၆၄ ဆူႏွင့္ ေစတီေတာ္ၾကီးေလးဆူရွိသည္ ။ ေထာင့္ေလးေထာင့္တြင္ မႏုႆီဟရုပ္ေလးရုပ္ ႏွင့္ ၿခေသၤ့ရုပ္မ်ား ရွိသည္ ။ ပထမပစၥယံတြင္ အေနာက္ေၿမာက္ေထာင့္၌ ဥကၠလာပမင္းၾကီး၏ ရုပ္တုရွိသည္ ။ အေနာက္ေတာင္ေထာင့္တြင္ မင္းၾကီး၏ ခမည္းေတာ္ႏွင့္မယ္ေတာ္တုိ့၏ ရုပ္တုမ်ားရွိသည္ ။
ထု့ိၿပင္ သိၾကားမင္းႏွင့္ မယ္လမုတု့ိ၏ ရုပ္တုမ်ားကုိလည္း ထုလုပ္ထားသည္ ။ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ကုိ ကိုယ္လုံးၿပည့္ ေရႊခ်ထားသည္ ။ ငွက္ေပ်ာဖူးကုိ တစ္ၿပားလ်င္ တေပပတ္လည္ရွိ၍ ငါးက်ပ္သားအခ်ိန္စီးေသာ ေရႊၿပားေပါင္း (၈၆၈၈) ၿပားၿဖင့္ကပ္ထားသည္ ။ ပထမေဖါင္းရစ္ အထက္တြင္ တေပပတ္လည္ရွိ ေရႊၿပားေပါင္း (၁၃၁၅၃) ၿဖင့္ကပ္ထားသည္ ။၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ေရႊၿပားအကြက္ေပါင္း (၁၂၇၆ ) ကြက္ ၊ ၁၉၇၃-၇၄ ခုတြင္ ေရႊၿပားအကြက္ေပါင္း ( ၁၂၅၈ ) ကြက္ထပ္မံကပ္လွဴရာ စုစုေပါင္းေရႊၿပား (၁၅၆၈၇) ၿပားရိွခဲ့သည္ ။ ေရႊတိဂံုေစတီ၏ ထီးေတာ္သည္ စိန္ဖူးအထိ ၄၃ ေပ ၈လက္မအၿမင့္ရွိသည္ ။ စိန္ဖူး
ေတာ္မွာ အလြန္ၾကီးမား၍တန္ဖုိးမၿဖတ္ႏုိင္ေသာ စိန္ၾကီးၿဖစ္၍ ၄င္းကို အၿခားစိန္ဖူးငယ္မ်ား၀န္းရံလ်က္ ကပ္လွဴထားသည္ ။ငွက္ၿမတ္နားေတာ္တြင္ စိန္လုံးေရ ၁၀၉၈ လုံး (ရတီခ်ိန္ ၂၄၀ ) ေက်ာ္ ႏွင့္ အၿခားေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ား ၁၃၃၈ လုံး ကပ္လွဴထားသည္ ။ ဆပ္သြားဖူးေတာ္တြင္ ေက်ာ္မ်က္ရတနာမ်ဳိးစုံ (၈၈၆) လုံးကပ္လွူထားသည္ ။ ဤထီးေတာ္တြင္ အဖုိးတန္ ေရႊ ၊ ေငြ ၊ စိန္ ။ေက်ာက္သံ ၊ ပတၱၿမား တုိ့သာမက ေရႊဆည္းလည္း ၊ေငြဆည္းလည္း ၊ မုိးၾကိဳးဆည္းလည္း ၊ သံေသဆည္းလည္း စသည္ၿဖင့္ ဆည္းလည္းေပါင္း မ်ားစြာကပ္လွဴထားသည္ ။ ေစတီေတာ္တြင္ ပန္းတင္ခုံ ေစတီ ၊မုဒ္ဦးေစတီ ၊ ဂႏၶကု
ဋီတုိက္ ၊ အာရုဏ္ခံတန္ေဆာင္း စသည္တု့ိအၿပင္ မေရတြက္ႏုိင္ေအာင္မ်းၿပားလွေသာ ရုပ္ပြားဆင္းတုေတာ္မ်ားႏွင့္ ေစတီငယ္မ်ားလည္းရွိသည္ ။ ေစတီေတာ္ရင္ၿပင္ေပၚတြင္ ေခါင္းေလာင္းေပါင္းမ်ားစြာလည္းရွိသည္ ။ အၾကီးဆုံးေခါင္းေလာင္းၾကီးႏွစ္ခုမွာ မဟာသိသႏၵဃ႑ ေခါင္းေလာင္းၾကီး ႏွင့္ မဟာဃ႑ ေခါင္းေလာင္းၾကီးတု့ိၿဖစ္သည္ ။ မဟာသိသႏၵဃ႑
ေခါင္းေလာင္းၾကီးမွာ ၁၈၄၁ ခုႏွစ္တြင္ သာယာ၀တီမင္းလွဴဒါန္းေသာ ေခါင္းေလာင္းၾကီးၿဖစ္သည္ ။ ေၾကးခ်ိန္ ၂၅၉၄၀၄၉က်ပ္သား (၄၂-တန္) အေလးခ်ိန္ရွိ၍ အၿမင့္ ရွစ္ေပခြဲရွိသည္ ။အေရွ႔ေၿမာက္ေထာင့္ရွိ ေဆာင္းတန္းအတြင္း၌ ထားရွိသည္ ။မဟာဃ႑ ေခါင္းေလာင္းၾကီးမွာ ၁၇၇၈ ခုႏွစ္တြင္ စဥ့္ကူးမင္းလွဴဒါန္းခဲ့ေသာ ေခါင္းေလာင္းၾကီးၿဖစ္သည္ ။ ေၾကးခ်ိန္ ၁၅၅၅၅ ပိႆရွိ၍ခုနစ္ေပၿမင့္သည္ ။ အေနာက္ေၿမာင့္ေထာင့္ ေဆာင္းတန္းတြင္ထားရွိပါသည္ ။ အဂၤလိပ္လက္ထက္တြင္ထုိေခါင္းေလာင္းၾကီးကို အဂၤလန္သုိ႔ သယ္ေဆာင္ရာ ရန္ကုန္ၿမစ္ထဲသုိ့က်ခဲ့သည္ ။ ေနာင္ ၁ ႏွစ္ခန့္ၾကာမွသာ ၿပန္လည္
ဆည္ယူ၍ မူလေနရာ၌ၿပန္လည္ထားရွိေပသည္ ။ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ၾကီးသည္ ၿမန္မာႏုိင္ငံသားတုိ့၏ အထြတ္အၿမတ္ၿပဳရာေစတီေတာ္မ်ားတြင္ တစ္ဆူပါ၀င္ပါသည္ ။
ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္
No comments:
Post a Comment